Сэканд-хэнд супраць беларускіх марак: прымяраем і прыцэньваемся. Эксперымент «Белсату»
З тых часоў, як старшыня «Беллёгпраму» Таццяна Лугіна заявіла пра неабходнасць дадатковага рэгулявання гандлю ўжыванымі рэчамі, не сціхаюць размовы аб магчымым закрыцці ў Беларусі сэканд-хэндаў. Галоўны матыў кіраўніцтва прадпрыемства – жаданне, каб «любоў да беларускай вопраткі ў насельніцтва толькі прырастала». Ці зможа беларуская прамысловасць замяніць тавары з сэканд-хэнду? Журналістка «Белсату» падабрала па тры строі – на кожны дзень, для працоўных будняў і вячэрні – у секцыі з беларускімі таварамі і ў краме з ужыванымі рэчамі.
Сэканд-хэнд: доўга і танна
У сэканд-хэндзе на другім паверсе Пасажу на Нямізе, ёсць асобныя секцыі не толькі для жанчын, для мужчын і для дзяцей, але і тавары для дому – пасцельная бялізна, фіранкі, пакрывалы, а таксама спецвопратка – фартухі, яркія камізэлькі для дарожных службаў і белыя халаты для медработнікаў. Рэчы акуратна вывешаныя ў шэрагі ў адпаведнасці з памерамі. Пакупнікоў няшмат: акрамя мяне, яшчэ 4-5 чалавек.
Для варыянту на кожны дзень знаходжу цудоўную джынсавую спадніцу італьянскай фірмы «Benetton» за 20 рублёў, але – на памер менш, чым трэба. Раздрукоўка ў прымяральні радасна кажа: «Кожная рэч – унікальная! Усё ў адным экзэмпляры». Так, але патрэбнага памеру тут не знойдзеш. Для добрага шопінгу ў сэкандзе неабходная немалая доля ўдачы. Тым не менш, нават калі не вельмі шанцуе, што-небудзь на свой памер знайсці ўсё-такі можна. У выніку спыняюся на вельветавай міні-спадніцы і шэрай футболцы з мужчынскага аддзелу. Спадніца ў ідэальным стане, а вось па кашульцы відаць, што яе ўжо насілі, хоць ні дзірак, ні іншых відавочных слядоў носкі няма.
Насуперак чаканням, самай складанай задачай было знайсці вопратку для працоўных будняў. Крама поўніцца штанамі і кашулямі, з выгляду чыстымі і цэлымі, яны захавалі колер і гузікі, але вось фасоны… Адразу прыходзяць у галаву нямецкія пенсіянеры: здаецца, нават яны ў такіх фарсілі гадоў 10 таму. Добра, што мне не даводзіцца прытрымлівацца строгага дрэс-коду: замест кашулі і штаноў пасля доўгіх пошукаў выбіраю сукенку фірмы «Classic Elegance» з дробным прынтам. На папяровай пазнацы крамы горда значыцца – «Італія», а вось на бірцы самой сукенкі – «Made in China». Аднак, улічваючы цану 12 рублёў, недакладнасць можна дараваць.
Перабіраючы вешалкі з рэчамі ў пошуках апошняга, вячэрняга строю, заўважаю стыльна апранутую дзяўчыну. Прызнаюся, што сама тут па працы. «А я шукаю штаны для выступу», – кажа яна. «Я танцую, неўзабаве канцэрт, на адзін раз шкада новыя купляць». Аня – так завуць дзяўчыну – распавядае, што часам купляе ў сэкандзе і рэчы для жыцця па-за сцэнай, «але больш – мас-маркет». «А калі закрыюць сэканды, будзеце ў нашых вытворцаў купляць?» – цікаўлюся. Аня ўсміхаецца: «Не. У нашых я толькі майткі і шкарпэткі купляю. Астатняе неяк не падабаецца – ні якасць, ні дызайн».
Тым часам мне трапляецца маленькая чорная сукенка невядомага вытворцы за 22 рублі. Пазнак ні з фірмай, ні са складам няма, але адчуваецца, што гэта не шляхетны шоўк, а танны паліэстар. Затое сядзіць амаль ідэальна. Нядрэнны строй на адзін вячэрні выхад.
Аня сыходзіць з крамы з шырокімі штанамі для канцэрту за 15 рублёў. А прадавец Аліна (імя змененае па просьбе гераіні), даведаўшыся, што я ў сэкандах на заданні, не хавае заклапочанасці: тэма магчымага закрыцця крамаў з ужыванымі таварамі хвалюе яе не толькі як прадаўца, але і як спажыўца: «Калі нас пазачыняюць, народу няма дзе апранацца будзе. У мяне ўсё адсюль, і мужа апранаю. Я яму раз набыла майку беларускую. Аддала 20 рублёў, адзін раз папрала – і ўсё, на два памеры меншая. А ў нас паглядзіце, якая якасць! І выкінуць потым, калі што, не шкада».
Прадавец распавядае, што ў краме бываюць артысты і тэлевізійныя вядоўцы, але імёнаў не называе – «а раптам яны саромеюцца». Паводле Аліны, самыя хадавыя рэчы ў краме – мужчынскае і дзіцячае адзенне і пасцельная бялізна. «І напішыце, што поўныя людзі часта да нас прыходзяць: нашыя на іх нічога не шыюць, для іх сэканды – адзінае выйсце», – кажа Аліна. Веру.
Беларускія маркі: хутка і дорага
За строямі ад беларускіх марак адпраўляюся ў секцыю ў гандлёвым доме «На Нямізе». Там на здзіўленне шмат людзей: аказваецца, менавіта ў гэты дзень на ўсе тавары дзейнічае 30-адсоткавая зніжка. Жанчыны, пераважна сярэдняга і пенсіённага ўзросту, паспешліва перабіраюць шчыльна развешаныя блузы, сукенкі, сарафаны. 30-градусная спёка і адсутнасць у краме кандыцыянера вымушаюць не марудзіць з выбарам.
Але пастаяць даводзіцца ў чарзе: у адрозненне ад крамаў мас-маркету, тут ніхто не сочыць, колькі рэчаў бяруць у кабінкі патэнцыйныя пакупніцы, і тым больш не ўручае зневажальнай біркі з лічбай, якая адпавядае колькасці ўзятых рэчаў, каб перадухіліць крадзяжы.
Пасля прымеркі для паўсядзённага ўбору спыняюся на сіняй сукенцы віцебскай фабрыкі «Палінушка». Склад выдатны: 100 % лён. Але і кошт – 100 рублёў. Яшчэ адзін мінус – сукенка «кусаецца» на зборцы.
Паўсядзённы строй для працы ў рэдакцыі таксама знаходжу хутка: айчынны вытворца навучыўся шыць сукенкі–кашулі, ідэальныя для лета. Выбіраю блакітную сукенку-кашулю берасцейскага брэнду «Prio» за 89 рублёў.
Складаней за ўсё аказалася знайсці строй для вячэрняга выхаду: у асноўным трапляюцца сукенкі з напаўпразрыстымі ўстаўкамі, больш прыдатныя для сцэнічнага вобраза Ірыны Алегравай узору 95-га года, або маркотныя трыкатажныя ўборы з геаметрычным узорам тых жа часоў. У рэшце неахвотна спыняюся на даўгой ружовай сукенцы той жа берасцейскай фабрыкі «Prio». Мінус – 100 % паліэстар. Яшчэ адзін мінус – кошт 100 рублёў. Плюс – выглядае лепш, чым астатнія вячэрнія строі з гэтага аддзелу.
Пакуль я прымяраю свае строі, поўная жанчына з суседняй кабінкі просіць парады, ці браць летні сарафан. На кручку каля сейнай кабінкі вісіць дзясятак адсеяных варыянтаў: «То ў плячах вялікае, то тапырыцца, а яно ж сто рублёў каштуе!».
Іншая жанчына выходзіць з прымяральні і пытаецца нас з фатографам: «Дзяўчынкі, як вы думаеце, гэта я правільна надзела? А навошта тут гэтыя кішэні, да чаго яны?» Мы таксама губляемся ў здагадках: кішэні на сукенцы ззаду, у раёне паясніцы, сапраўды выглядаюць дзіўна. Аднак наступная сукенка на жанчыне сядзіць як улітая, мы з фатографам па просьбе жанчыны зноў хорам ставім дыягназ: «Браць!»
Вынік
Тры камплекты ў краме з беларускімі таварамі абышліся б у 289 рублёў, у сэканд-хэндзе – у 56 рублёў. Але калі ў першай краме на выбар сышло каля паўгадзіны, то ў сэкандах прыйшлося выдаткаваць больш за дзве гадзіны. У абедзвюх крамах, каб знайсці нешта годнае, даводзіцца пастарацца і перабраць не адзін дзясятак вешалак.
Але эксперымент застаўся эксперыментам, з абедзвюх крамаў я пайшла з пустымі рукамі. Самым панадлівым здалася ільняная сукенка ад «Палінушкі».
Але нават улічваючы зніжку 30 %, я амаль не сумняваюся, што знайшла б за гэтыя грошы нешта цікавейшае ў крамах мас-маркету. Здаецца, менавіта яны – асноўны канкурэнт беларускіх крамаў, а зусім не сэканд-хэнды.
Марына Вашкевіч, belsat.eu
