Падчас пашырэння паркоўкі пры вуліцы Вялікая Траецкая будаўнікі знайшлі некалькі камянёў з надпісамі і звярнуліся да журналістаў. Аказалася, што гэта старажытныя надмагіллі на месцы найстарэйшага ў горадзе габрэйскага некропалю.
Дзесяцігоддзямі на гэтым месцы была пустка, зараз жа гарадскія ўлады вырашылі пашырыць месца паркінгу ў цэнтры старога гораду. Будаўнікі распавядаюць, што не капалі глыбока: адно зрабілі невялічкія траншэі, каб пакласці ходнікі па перыметры паркоўкі. Па ходу працы трапілася некалькі вялікіх камянёў, два з іх – з надпісамі.
«Мы і не здагадваліся нават, што гэта такое, – распавядае будаўнік гадоў 50-ці, – А тут – надпісы незразумелыя… Адкацілі на бок, палілі вадой, каб можна было хоць нешта прачытаць».
Надпісы на камянях зробленыя на ідыш, а на гэтым месцы былі найстарэйшыя габрэйскія могілкі ў Горадні, якія пачалі расці ў эпоху Вітаўта, калі ў горадзе над Нёмнам з’явіліся першыя габрэі. Падчас вайны, калі тут было гета, могілкі былі зруйнаваныя: частку камянёў пусцілі на гаспадарчыя патрэбы, а частка, відаць, так і засталася ляжаць неглыбока пад зямлёю, – робіць выснову эксперт.
«Гэта класічны прыклад каменных габрэйскіх надмагілляў, так званых «мацэйваў», – тлумачыць намеснік старшыні Беларускага добраахвотнага таварыства аховы помнікаў Юрась Меляшкевіч. – Яны трапляюцца па ўсёй Беларусі. Наша арганізацыя рэгулярна займаецца выездамі па расчыстцы закінутых габрэйскіх могілак, бо даглядаць іх, па зразумелых прычынах, няма каму. Трапляюцца часцяком і асобныя камяні з могілак, раскіданыя па розных месцах тады, калі знішчалі некропалі».
Паводле апошняй інфармацыі, супрацоўнікі «Рэмбудаўтадар» ужо перавезлі камяні да будынку старой харальнай сінагогі. Расшыфроўкаю надпісаў на надмагіллях пакуль яшчэ ніхто не займаўся.
АК Belsat.eu
