«Было бачна, што феерверкі выкарыстоўваліся». Пачалі разгляд справы аб выбуху салюту на 3 ліпеня
У сталічным Доме правасуддзя 2 красавіка пачалі разглядаць справу аб выбуху салюту на 3 ліпеня 2019 года, падчас якога загінула жанчына, дзясятак людзей атрымалі траўмы, таксама былі пашкоджаныя жылыя дамы і аўтамабілі. Сярод абвінавачаных – тры чалавекі. Гэта працаўнікі кампаніі, што вырабляла феерверкі, і камандзір роты, якая кіравала салютам.
Хто знаходзіцца на лаве падсудных
На ўваходзе ў суд мераюць тэмпературу, просяць апрацаваць рукі антысептыкам. У зале – каля 40 чалавек, большасць з іх – журналісты. Судзіць паседжанне суддзя Святлана Бандарэнка. На лаве падсудных – тры чалавекі.
Двое з іх – грамадзяне Расеі: Канстанцін Дзянісаў і Максімілян Сапронаў. Яны працуюць інжынерам-праграмістам і інжынерам канструктарскага бюро кампаніі «Піра-Рос», якая займаецца вырабам феерверкаў і доўгі час супрацоўнічае з Мінабароны Беларусі. Мужчыны знаходзяцца пад вартай ад 4 ліпеня мінулага году, адразу пасля трагічнага здарэння. Іх абвінавачваюць па ч.2 арт. 299 Крымінальнага кодэксу РБ (парушэнне правілаў абыходжання з піратэхнічнымі вырабамі, якія прывялі да смерці па неасцярожнасці і прычынілі шкоду ў вялікім памеры). Сваю вінаватасць яны не прызнаюць.
Беларус Аляксей Круглік, які з 2018 года быў прызначаны на пасаду камандзіра патрульнай роты каменданцкага батальёну ваеннай камендатуры, абвінавачваецца па ч.2 арт. 463 Крымінальнага кодэксу РБ (парушэнне правілаў абыходжання з прадметамі, якое прывяло да смерці чалавека па неасцярожнасці). Ён не знаходзіцца пад вартай, вінаватасць прызнаў часткова.
Следства па справе няўдалага выбуху салютаў падчас святкавання леташняга Дня незалежнасці ў Менску 3 ліпеня 2019 года скончылася прыкладна месяц таму. Падчас яго высветлілася, што галоўная прычына трагедыі – брак піратэхнікі. Дыяметр закупленых вырабаў быў большы за дыяметр пускавых ствалоў, і яны не мусілі выкарыстоўвацца. Але супрацоўнікі нібыта штучна падганялі іх да патрэбнага памеру.
Праблемы былі яшчэ на 9 траўня
Абвінавачваны Аляксей Круглік, які кіраваў запускам салютаў 3 ліпеня 2020 года, распавёў у судзе, што з 2015 году ён браў удзел ва ўсіх запусках салютаў у Менску. Ён праходзіў некалькі навучанняў па кіраванню салютамі ў Беларусі: у 2016, і 2017 годзе. Тады ж атрымаў пасведчанне кіраўніка салютамі. Пазалетась ён ездзіў на навучанне ў «Піра-Рос», але зазначае, што вучоба была досыць павярхоўнай.
– Мы прабылі там, у Сергіевым Пасадзе, [горад у Маскоўскай вобласці, дзе знаходзіцца завод «Піра-Рос». – Belsat.eu] каля 5 дзён. Бачылі відэа, як вырабляюцца салюты, былі на экскурсіі на прадпрыемстве, глядзелі на іхныя салютныя ўстаноўкі, працавалі з праграмамі, якія паказвалі, як ствараюцца схемы салютаў. Вось і ўсе заняткі, праз якія я атрымаў пасведчанне піратэхніка, – кажа ён.
Паводле Кругліка, ужо пасля папярэдняга салюту, якім ён кіраваў 9 траўня 2019 году, было вядома, што ёсць некаторыя феерверкі, якія не падыходзілі пад ствалы. Інжынер «Піра-Рос» Андрэй Інкін параіў іх абрэзаць, нягледзячы на тое, што гэта не прадугледжана тэхнічнай дакументацыяй.
– Я паверыў яму, бо ён там даўно працуе, распрацоўвае гэтыя салютныя ўстаноўкі, – кажа Круглік.
Тады на 9 траўня большасць салютаў нармальна спрацавалі. Але ж было некалькі «нясходаў» – тых, якія не выйшлі са ствала. Паводле правілаў, усе «нясходы» мусяць быць знішчаныя. Але на практыцы часта здаюцца на склад.
– Феерверкі каштуюць дорага, і нам казалі, што без прычыны іх не трэба знішчаць, – тлумачыў у судзе Круглік.
«Некаторыя феерверкі былі з абарванымі этыкеткамі ды абрэзанымі правадамі»
Круглік сцвярджае, што на 3 ліпеня выкарыстоўвалася 480 штук феерверкаў тых жа мадэляў, што і раней. Пасля папярэдняга салюту, ад 9 траўня, прыкладна 11 штук выкарыстаных феерверкаў здалі на склад.
30 чэрвеня 2019 года Сапронаў і Дзянісаў прыехалі ў Менск, каб праверыць стан феерверкаў. Замест іх мусіў прыехаць Андрэй Інкін, але ён захварэў. Яны ж і прывезлі з сабой 135 штук, каб замяніць «нясходы», але гэтай колькасці не хапіла.
– Тыя феерверкі, што яны прывезлі з сабой, самі нагадвалі «нясходы». На некаторых былі абарваныя этыкеткі, яны былі ў аліве, з абрэзанымі правадамі. Адзін нават быў апалены, – прыгадвае Круглік. – Пра гэта я казаў свайму кіраўніцтву – што яны не новыя. Але яны аніяк не адрэагавалі.
Дзянісаў і Сапронаў правяралі феерверкі і яму нічога не сказалі пра магчымыя пашкоджанні. Але Круглік бачыў, як яны рабілі нейкія маніпуляцыі з імі ўжо 3 ліпеня падчас салюту. Пытанняў у яго не ўзнікла, бо «яны спецыялісты і ведаюць, што мусяць рабіць».
***
Летась падчас святкавання Дня незалежнасці ў Менску тры салюты з шасці запушчаных няправільна выбухнулі. У выніку 11 чалавек атрымалі пашкоджанні рознай ступені цяжкасці. Адзін з ашчэпкаў трапіў у шыю жанчыны, якая потым загінула.
У дамах па вуліцах Даўмана і Чарвякова былі выбітыя вокны. Таксама былі пашкоджаныя аўтамабілі, якія знаходзіліся на праспекце Пераможцаў і гандлёвыя шапікі ў Парку Перамогі. Агульная шкода юрыдычным і фізічным асобам складае каля Br 740 тысячаў.
На наступны дзень былі затрыманыя двое супрацоўнікаў кампаніі «Піра-Рос», якая займалася вырабам і пастаўкамі феерверкаў для беларускай Мінабароны на працягу некалькіх гадоў.
Калі адбудзецца наступнае паседжанне, пакуль невядома.
Усё па тэме выбуху салюта можна прачытаць тут.
Ксенія Тарасевіч Belsat.eu
