W ciągu trwających od czterech dni wyborów parlamentarnych na Białorusi odnotowano prawie 30-procentową frekwencję. Czy rzeczywiście aż tylu wyborców zdążyło spełnić swój „obywatelski obowiązek” jeszcze przed jutrzejszym, głównym dniem głosowania?
Według najnowszych danych z Centralnej Komisji Wyborczej, zagłosowało prawie 1,9 mln osób, czyli 27,5 proc. uprawnionych. Najniższą frekwencję odnotowano w Mińsku (23,05 proc.), a najwyższą – w obwodzie homelskim (29,96 proc.)
– Frekwencję zapewnia się u nas na dwa sposoby. Jeden – to zmuszanie do udziału w głosowaniu. Kiedy ludzi zapędza się do lokali wyborczych, zmuszając ich właśnie do udziału w głosowaniu przedterminowym – mówi Uładzimir Łabkowicz z kampanii „Obrońcy Praw Człowieka – Za Wolne Wybory”. – Druga sprawa to nierealna frekwencja. Całkowicie sfałszowana, liczby bierze się „z sufitu” i wpisuje.
Centralna Komisja Wyborcza tradycyjnie tłumaczy, że głosowanie przedterminowe jest praktykowane dla wygody obywateli, ale obrońcy praw człowieka nie mają wątpliwości: to wygodne narzędzie fałszerstw. Do lokali wyborczych wręcz „zagania się” tych, na których najłatwiej wywrzeć presję. To m.in. studenci, a szczególnie ci mieszkający w akademikach.
Na ulicach Mińska zapytaliśmy młodych ludzi, czy znany jest im taki proceder:
– No tak: mówią niby, że jesteście już dorośli, więc idźcie i zagłosujcie, a nic wam za to się nie stanie…
– Mówią, że proszą o zagłosowanie. To jedyne, co słyszałem od moich kolegów, którzy się uczą. A więcej – nic.
– Przyjaciele się żalą, że ich zmuszają. Szczególnie tych, którzy mieszkają w akademiku, że naciskano na nich. Taka bardziej presja moralna – usłyszeliśmy w odpowiedzi.
Fakty wywierania takiej presji ujawniła Alina Szmigiel, studentka pierwszego roku Uniwersytetu Ekonomicznego w Mińsku. Opublikowała ona nagranie z apelami jednej z wykładowczyń o udział w przedterminowym głosowaniu:
– Powinniście to zrobić do niedzieli. Dlaczego? Bo potem będą się czepiać szefa katedry i dziekanat. Nie chcę, żeby moją grupę, mnie i jeszcze kogoś nękano z tego powodu…
Po opublikowaniu nagrania z tymi prośbami dziewczynę zaczęli krytykować inni studenci. Za to, że rzekomo naraziła wykładowczynię.
– Ona jest bardzo dobrym kuratorem, robi wszystko dla naszej grupy – tłumaczy się teraz dziewczyna. – Ale swoim nagraniem chciałam pokazać, że naciskano na nią z góry, a ona wykonywała swoją pracę i robiła co jej kazano.
Część studentów poparła jednak działania koleżanki i zorganizowała pikietę pod murami uczelni. Celem akcji był też protest przeciwko samemu wykorzystywaniu w ten sposób procedury przedterminowego głosowania.
– Naruszenie polega konkretnie na tym, że nikt nie może być zmuszany do głosowania przed dniem wyborów – przypominali uczestnicy pikiety. – To artykuł 185 KK!
A niezależni obserwatorzy na wyborach skarżą się na ograniczanie ich praw. W Brześciu z lokalu wyborczego usunięto Alaksandra Matwiejuka – za jego uwagi co do pracy komisji.
– W kabinach do głosowania „ptaszkiem” zaznaczono, na kogo należy głosować, czyli na kandydata prorządowego. Przychodzi wyborca i pyta się, w jaki sposób należy głosować. A jemu odpowiadają: „Proszę iść do kabiny, tam jest wszystko narysowane” – dzielił się swoimi spostrzeżeniami Matwiejuk.
Wcześniej akredytacji pozbawiono niezależnego obserwatora, który poinformował, że w innym lokalu wyborczym w tym samym mieście udaremnił próbę wrzucenia do urny całej paczki kart do głosowania.
A w Grodnie, w opieczętowanym na noc lokalu wyborczym doszło do zadziwiającego incydentu. Obserwatorzy zauważyli, że rano flaga państwowa znajdująca się tuż obok urny do głosowania, była zawieszona w zupełnie inny sposób niż poprzedniego dnia wieczorem.
Materiał wideo na ten temat ukazał się w wydaniu programu informacyjnego “Obiektyw”:
Tacciana Ułasienka, cez/ belsat.eu
