З пачатку 1990-х у Ізраілі бамбасховішчы прадугледжаны ў кожнай кватэры новага дома – гэта стандарт. Спецыяльны пакой называецца «мамад». «Белсат» паразмаўляў з беларусамі, якія жывуць у гэтай краіне, і папрасіў паказаць свае сховішчы рознага тыпу.
Бамбасховішчы існуюць не толькі ў кватэрах. У старых дамах або на вуліцы маюцца міклаты –грамадскія хованкі. Існуюць таксама пераносныя бамбасховішчы – імі карыстаюцца ізраільскія фермеры, якія жывуць каля сектару Газа. Ёсць і складныя канструкцыі.
Ізраільскі закон прадугледжвае, што кожны грамадзянін павінен мець доступ да бамбасховішча. Больш за два гады Адам Рэйнольдс (Adam Reynolds) фатаграфаваў прасторы, якія Ізраільцяне інтэгравалі ў сваё паўсядзённае жыццё, і сабраў іх у кнігу «Архітэктура экзістэнцыяльнай пагрозы».
У мірны час такое герметычнае памяшканне з вентыляцыйнай устаноўкай – гэта дзіцячы пакой, працоўны кабінет або гасцёўня. Забаронена толькі ў пакоі-бамбасховішчы рабіць кухню, туалет або ванную.
Віталь жыве ў горадзе Харыш на поўначы Ізраіля ў новым доме. Звычайна ў пакоі з жалезабетоннымі сценамі спіць яго сын. Праца Віталя дазваляе яму працаваць з адлегласці, што ён і робіць апошнім часам, размяшчаючыся непадалёк ад школы свайго сына. У выпадку паветранай трывогі ён зможа хутка забраць дзіця.
«На вокнах засоўваюцца браняваныя аканіцы. Цяпер мы паставілі туды ваду і кансервы на 72 гадзіны», – патлумачыў Віталь і даслаў нашай рэдакцыі фатаграфіі.
Службы краіны просяць мірных жыхароў скласці набор, які дазволіць знаходзіцца ў сховішчы да 72 гадзінаў. Вось што неабходна сабраць:
У Ізраілі грамадскія бамбасховішчы знаходзяцца і ў жылых дамах старога тыпу і ў месцах агульнага карыстання. У жылым доме гэта вялікае памяшканне, якое можа размяшчацца пад зямлёй ці на цокальным паверсе. Бамбасховішчы, якія стаяць асобна, ў мірны час могуць выкарыстоўвацца як прастора для правядзення мерапрыемстваў – напрыклад, там можа быць моладзевы клуб.
Што ёсць у прытулку – залежыць ад людзей, якія жывуць паблізу і карыстаюцца ім. Беларуска Алеся з мужам жыве ў Ізраілі нядаўна, дзяўчына распавяла «Белсату» пра такі прытулак у яе доме:
«У нас ёсць два вялікія кандыцыянеры, некалькі матрацаў і пакеты з рэчамі, прынесеныя суседзямі. Некалькі тэнісных сталоў. У сховішча мы спускаемся ў сярэднім два разы на дзень, размаўляем з суседзямі, часам гуляем у тэніс. Усё гэта доўжыцца не больш за 10 хвілін. Мы жывем у вельмі бяспечным раёне ў цэнтры краіны».
На тэлефонах жыхароў Ізраіля стаіць дадатак службы тылу – ён апавяшчае ў выпадку ракетнага абстрэлу. Адначасова з гэтым гучыць сірэна.
Наша суразмоўца распавядае:
«Першы час пры гуках сірэны мы былі трохі ў паніцы і нічога не бралі з сабой, потым я склала трывожную сумку, і мы выбягаем з ёй. Вельмі сумна гэта казаць, але мясцовыя прывыклі ўсе, нават дзеці. Яны можа яшчэ ў сілу свайго ўзросту не разумеюць, што адбываецца. А вось мой 13-гадовы брат, які вырас тут, баіцца рэзкіх гукаў нават у мірны час. Ці страшна нам? Першыя дні было вельмі. Вось быццам бы ты аптыміст і думаеш, ну якая верагоднасць, што ракета прыляціць менавіта ў твой дом, а потым ракета сапраўды прылятае ў чыйсьці дом за 20 км ад цябе і ты думаеш, а наколькі добрае жыццё я пражыла?»
Аліса Ганчар / УК belsat.eu