45 палітвязняў і 130 сем'яў палітзняволеных ужо атрымалі дапамогу ў межах марафону салідарнасці
Дапамогу са сродкаў, сабраных падчас марафону салідарнасці «Нам не ўсё адно», атрымалі ўжо 45 палітвязняў і 130 сем’яў палітзняволеных на агульную суму 93 707 еўраў. Такія лічбы агучыла 5 кастрычніка падчас онлайн-сустрэчы з журналістамі прадстаўніца ў сацыяльнай палітыцы Абʼяднанага пераходнага кабінету Вольга Гарбунова.
«Гэта тая сума, якую проста зараз маюць людзі, якім патрэбная дапамога», – удакладніла Вольга Гарбунова.
Людзі ахвяравалі з 86 краінаў свету
Усяго на рахунак фонду за вылікам камісіі прыйшло 545 740,22 еўраў, сабраных падчас марафону салідарнасці, без уліку прыблізна 12 000 еўраў, атрыманых у крыптавалюце.
Восем ініцыятываў і арганізацыяў, якія бралі ўдзел у марафоне і будуць перанакіроўваць грошы на дапамогу людзям, сродкі ўжо атрымалі. Фондам перавялі 218 900 еўраў.
- «Беларуская Рада культуры» – 9 500 еўраў.
- «Анархісцкі чорны крыж – Беларусь» – 13 500 еўраў.
- Фонд дапамогі беларусам у Літве «Razam» – 13 500 еўраў.
- Дабрачынная арганізацыя «Littouwin LIONS CLUB» – 13 500 еўраў.
- Праваабарончая ініцыятыва дапамогі палітзняволеным «Dissidentby» – 14 000 еўраў.
- Дабрачынны фонд «Краіна для жыцця» – 18 000 еўраў.
- Ініцыятыва «BY_help» – 36 900 еўраў.
- Фонд беларускай салідарнасці «BYSOL» – 100 000 еўраў.
Па словах Вольгі Гарбуновай, прадстаўніцтва Кабінету не мае дакладнай інфармацыі, якая сума з сабраных грошай пойдзе на дапамогу людзям, якія застаюцца ў Беларусі, але выказала меркаванне, што пераважная колькасць сродкаў пойдзе ў Беларусь.
«Мы прагназуем, што каля 80 % сродкаў будзе адпраўлена менавіта ўнутр краіны», – сказала Гарбунова.
Вольга Гарбунова распавяла таксама, што ахвяраванні падчас марафону рабіліся аж з 86 краінаў свету з усіх кантынентаў. Заўважыла, што было б вельмі цікава зрабіць мапу марафону, якая натхніла б многіх, але прадстаўніцтва прыняло рашэнне не распаўсюджваць пакуль што поўны спіс краін, з якіх ішлі данаты, – з прычынаў бяспекі.
«Мы паглядзелі: гэта сапраўды проста велізарны геаграфічны ахоп салідарнасці з беларускімі палітвязнямі. Па сутнасці, у нас атрымаўся не нацыянальны онлайн-марафон, а – міжкантынентальны марафон салідарнасці», – заўважыла Вольга Гарбунова.
Паводле яе інфармацыі, найбольшая колькасць данатаў прыйшла з Польшчы – 6 383 ахвяраванняў, потым – з Літвы (1463), далей – з ЗША і Нямеччыны. З Польшчы арганізатары марафону атрымалі больш за 200 000 еўраў, з ЗША – амаль 90 000 еўраў. Самае вялікае разавае ахвяраванне было атрыманае з Вялікай Брытаніі – 10 000 еўраў.
Усяго, па падліках арганізатараў, праз плацежныя сістэмы «Stripe» і «PayPal» прайшло 14 435 трансакцыяў плюс 220 – у крыптагаманцах. Агульная колькасць людзей, якія падтрымалі марафон салідарнасці, меншая за колькасць данатаў – 11 428 чалавек, таму што некаторыя пераводзілі грошы некалькі разоў.
Ужо створаны аргкамітэт новага марафону
«Вось такія новыя лічбы мы атрымалі ў апошнія дні ад нашых тэхнічных спецыялістаў. Мне здаецца, гэта вельмі цікавая фактура для аналізу і выпрацоўкі перспектываў, калі мы з вамі будзем думаць пра правядзенне наступнага марафону салідарнасці», – заўважыла прадстаўніца Кабінету ў сацыяльнай палітыцы.
Вольга Гарбунова прызналася, што ўжо створаны нават аргкамітэт наступнага марафону салідарнасці – пры падтрымцы Народных пасольстваў і дыяспараў. Але заўважыла, што «у гісторыю з новым марафонам уваходзіць не будзем, не паставіўшы кропку ў першым марафоне».
Паставіць кропку і зрабіць канчатковую справаздачу з першага марафону салідарнасці з палітвязнямі прадстаўніца Кабінету марыць да Новага года. Але працэс гэты аказаўся не такім хуткім, як уяўлялася, і сумы – нечакана вялікія. Прыкладам, з двума арганізацыямі, якія знаходзяцца не ў Літве, дагэтуль не заключаныя натарыяльныя дамовы.
«Праца насамрэч кіпіць. І мы вельмі хочам выйсці да Новага года з публічнай справаздачай разам з назіральнай Радай марафону. І будзем да гэтага імкнуцца. А як усё будзе адбывацца – жыццё пакажа», – сказала Вольга Гарбунова.
Яна заўважыла таксама, што патрабуюць асэнсавання і апошнія навіны пра завядзенне крымінальнай справы ў дачыненні ўдзельнікаў марафону салідарнасці («Нам трэба гэта пражыць і прайсці ўсім разам, і важна – падрыхтавацца»).
«Так, непрыемна разумець, што пад пераслед трапілі і журналісты, і эксперты, і палітзняволеныя, якія выйшлі на свабоду, і іхныя сваякі, якія падтрымалі марафон. Застаецца спадзявацца, што людзі, якія падтрымалі марафон як удзельнікі відэакантэнту, не плануюць паездак у Беларусь і парупяцца аб сваёй бяспецы», – сказала Вольга Гарбунова.
Ці трэба непакоіцца ахвярадаўцам у Беларусі
Між тым, Вольга Гарбунова падкрэсліла, што людзям, якія ахвяравалі падчас марафону са сваіх еўрапейскіх банкаўскіх картаў унутры Беларусі, ці тым, хто данаціў з іншых краін, але дагэтуль ездзяць у Беларусь, не павінна нічога пагражаць. Бо міжнародная плацежная сістэма «Stripe» мае сертыфікаты бяспекі першага ўзроўню – найвышэйшага ў індустрыі плацяжоў.
«І мы абсалютна ўпэўненыя ў сваім партнёры, якога выбралі для ажыццяўлення гэтага марафону і збору грашовых сродкаў», – запэўніла Гарбунова.
«Мы таксама маем абавязкі перад людзьмі. Мы не збіраем і не назапашваем дадзеныя. Не выгружаем іх і нідзе не захоўваем, ніяк з іх не карыстаем. Ні мы, ні сістэма. То бок выцек немагчымы. Хачу каб людзі разумелі гэта», – дадала прадстаўніца Кабінету ў сацыяльнай палітыцы.
Ці бяспечныя атрымальнікі дапамогі ў Беларусі? Станоўчы адказ на гэтае пытанне быў бы няпраўдай. Вольга Гарбунова зазначае, што гэтае пытанне трэба адрасаваць прадстаўнікам 12 арганізацыяў, якія дастаўляюць дапамогу ў Беларусь. Але і яны не адкажуць, бо каналы перадачы гэтай дапамогі засакрэчаныя.
«Я так мяркую, што захаванне бяспекі людзей – гэта ўзаемаадказны момант. Арганізацыя, якая адпраўляе дапамогу ў краіну, гарантуе бяспеку сваіх каналаў. Але ад кожнага канкрэтнага чалавека, які атрымлівае дапамогу, таксама шмат што залежыць…
Элементарныя правілы бяспекі, пра якія ўжо тры гады апавядаюць нам праваабаронцы, ні ў якім разе нельга ігнараваць», – раіць Вольга Гарбунова.
Яна адзначае, што з-за страху патрапіць пад рэпрэсіі шмат семʼяў у Беларусі проста не звяртаюцца па дапамогу. І гэтых людзей можна зразумець, заўважае Вольга Гарбунова.
Онлайн-марафон салідарнасці з палітвязнямі «Нам не ўсё адно» прайшоў 29-30 ліпеня 2023 года. Колькасць праглядаў у інтэрнэце дасягнула падчас марафону 8,5 млн. Было сабрана 545 740,22 еўраў (плюс каля 12 000 – у крыптавалюце). Сродкі будуць размеркаваныя паміж 12 беларускімі ініцыятывамі і арганізацыямі і пойдуць на перадачы, медыкаменты, аплату адвакатаў і фінансавую дапамогу семʼям палітзняволеных. Стрымы з марафону былі прызнаныя ўладамі Беларусі «экстрэмісцкімі матэрыяламі». МУС РБ распачаў крымінальную справу ў дачыненні ўдзельнікаў жывой трансляцыі онлайн-марафону. Падазраванымі названыя «каля 60 асобаў з ліку арганізатараў марафону і іхных памагатых».
Зміцер Міраш belsat.eu
