Беларускамоўнасць – покліч душы? Пазіцыя? Туга за радзімаю?


У Беларусі Наталля не адчувала патрэбы гаварыць па-беларуску. Але ўсё змянілася ў Варшаве. Тут яна не толькі пачала камунікаваць з беларусамі на беларускай мове, але і сур’ёзна занялася традыцыйнаю культураю Беларусі. Чаму?

Нашая госця – беларуская актывістка ў Варшаве Наталля Гапановіч. Яна распавяла, якім выпрабаваннем для ейных аднакурснікаў сталася геадэзія, профільны прадмет, які выкладалі па-беларуску. Як адрэагавалі знаёмыя, калі Наталля пачала размаўляць з імі на беларускай мове? А галоўнае – чаму і як яна зрабілася беларускамоўнай асобаю?

Наталля падзяліліся крыўдным пытаннем, якое чула ад палякаў і ўкраінцаў. Яны дзівіліся, што існуе беларуская мова: усім жа вядома, што беларусы гавораць паміж сабою па-расейску.

«Ад палякаў, ад украінцаў я чую такое здзіўленне: а што, ёсць беларуская мова? І гэта нейкая такая крыўда: так, ёсць беларуская мова!» – згадвае Наталля.

Гераіня распавяла, што вывучыць беларускую мову дапамаглі, між іншага, аўдыякнігі. Іх можна паслухаць на старонцы «Беларуская палічка» і «Кніжны воз».

Наталля – удзельніца гуртка традыцыйных спеваў у Варшаве. Паслухайце, як прыгожа гучыць беларускае слова ў выкананні гуртка:

У граматычнай частцы высвятляем розніцу ва ўжыванні словаў «жаноцкі» і «жаночы».

Асоба – рус. личность

Часопіс – рус. журнал

Асяроддзе – рус. окружение, среда

Выпрабаванне – рус. испытание

Залічыць – рус. засчитать

Адпаведная адзнака – рус. соответствующая оценка

Залік – рус. зачет

Выдатна – рус. отлично

Незвычайна – рус. необычно

Адрозна – рус. отлично, отличительно

Жарт – рус. шутка

Тычка – жэрдка, якая пазначае пункт пры тапаграфічнай здымцы

Натхніць – рус. вдохновить

Імкнуцца – рус. стремиться

Хвалявацца – рус. волноваться

Думка – рус. мысль

Покліч – рус. зов

Туга – рус. грусть

Акрэсліць – рус. очертить

Пачуццё – рус. чувство

Знікнуць – рус. исчезнуть

Бацькаўшчына = айчына, радзіма

Падтрымка – рус. поддержка

Нязручна, няёмка – рус. неудобно, неловко

Падштурхнуць – рус. подтолкнуть

Крыўда – рус. обида

На асабістым прыкладзе – рус. на личном примере

Паветра – рус. воздух

Штучны – рус. искусственный

Раптам – рус. вдруг

Адгукацца – рус. отзываться

Пяшчота – рус. нежность

Забараняць – рус. запрещать

Стварыць – рус. создать

Меркаваць = думаць

Прымус – рус. принуждение

Каштоўнасць – рус. ценность

Мара – рус. мечта

Твор – рус. произведение

Сакавіты – рус. сочный

Рэч = прадмет

Камізэлька, шнуроўка – рус. жилетка

Спрачацца – рус. спорить

Удасканальваць – рус. совершенствовать

Артыкул – рус. статья

Выраб – рус. изготовление

Строй = касцюм

Кашуля – рус. рубашка

Адукацыйную праграму «Мова нанова» глядзіце кожную нядзелю на тэлеканале «Белсат» праз спадарожнік «Астра 4A» (ранейшая назва – «Sirius4»), онлайн, у закладцы «Праграмы» на нашай старонцы або на канале YouTube.