Sytuacja w Awdijiwce staje się coraz bardziej niebezpieczna dla jej obrońców – Rosjanie stopniowo rozszerzają swoją obecność w południowej części miasta. Wojska rosyjskie poczyniły również postępy w rejonie Kupiańska w obwodzie charkowskim: pod koniec ubiegłego tygodnia zdobyły wieś Tabajewka. Ukraińskie siły zbrojne toczą walki obronne wzdłuż całej linii frontu, koncentrując się na jak największym osłabieniu potencjału bojowego sił rosyjskich. W ubiegłym tygodniu ponad 20 operatorów dronów zginęło w wyniku ostrzału rosyjskiego poligonu w pobliżu Iłowajska w Donbasie, a wojskowy samolot transportowy Ił-76 został zestrzelony w pobliżu rosyjskiego Biełgorodu. Strona rosyjska twierdzi, że transportował on ukraińskich jeńców wojennych, choć jak dotąd nie była w stanie przedstawić przekonujących dowodów.
Groźna sytuacja w Awdijiwce
Awdijiwka pozostaje głównym celem rosyjskiej ofensywy na wschodzie Ukrainy. Jej zdobycie przyniesie korzyści zarówno natury praktycznej (pozwoli przesunąć linię frontu o 10-15 kilometrów od okupowanego Doniecka), jak i propagandowej (Władimir Putin ogłosi sukces przed zbliżającymi się wyborami). Dlatego obecnie koncentrują się tu najlepsze jednostki i rezerwy rosyjskich sił zbrojnych, a walki toczą się przez całą dobę.
Na północy miasta natarcie rosyjskich wojsk powstrzymują Awdijiwskie Zakłady Koksownicze i Chemiczne (AKChZ), których obszar Ukraińcy zamienili w prawdziwą twierdzę, a także naturalne przeszkody – wzgórza i zbiorniki wodne. Sukcesy rosyjskich sił zbrojnych w tym sektorze pozostają ograniczone, podczas gdy ukraińska linia obrony radzi sobie z natarciem przeciwnika.
Na południu sytuacja jest o rząd wielkości gorsza. Rosjanom udało się przełamać ukraińską obronę, wchodząc na tyły przez biegnącą pod ziemią rurę. Mieli przygotowywać manewr od roku. Aby to ostatecznie zrobić musieli przeczołgać się dwa kilometry przez rurę o średnicy mniejszej niż metr. W rezultacie zdobyli punkt obrony Sił Zbrojnych Ukrainy na terenie byłego ośrodka Carskaja Ochota, a dziesiątki jego obrońców zginęło w walce lub trafiło do rosyjskiej niewoli.
Błyskotliwa operacja pozwoliła Rosjanom najpierw przebić się, a następnie zdobyć przyczółek na kilku ulicach w południowo-zachodniej części Awdijiwki. Stanowi to bezpośrednie zagrożenie dla dzielnicy Chimik, rejonu o wysokiej zabudowie w mieście, którego utrata może być katastrofą dla ukraińskich obrońców. Znajduje się ona nieco ponad kilometr od obecnej linii frontu.
Ukraińcy próbują odzyskać utracone pozycje na południu Awdijiwki, przeprowadzając kontrataki. Rosyjscy tzw. korespondenci wojenni opisują sytuację jako „dynamiczną”, z chaotycznymi walkami w obu kierunkach.
– Obrona Awdijiwki, jeśli będzie umiejętnie zarządzana, będzie w stanie utrzymać się przez długi czas, przy czym przeciwnik również popełnia szereg błędów. Jednocześnie okopanie się Rosjan w lesie pod Carską Ochotą i w sektorze mieszkalnym znacznie skomplikuje obronę, ponieważ wróg będzie nadal próbował dotrzeć do dzielnicy Chimik. W przypadku jego częściowej utraty, dalsza obrona stanie się skrajnie nieopłacalna – to jak utrata centrum Bachmutu – podzielili się swoją wizją sytuacji w mieście analitycy ukraińskiego projektu DeepState.
W swoim regularnym raporcie brytyjski wywiad donosi o ciężkich ofiarach ponoszonych przez jednostki rosyjskich wojsk szturmujących Awdijiwkę, a także o udanych kontratakach sił ukraińskich. Na podstawie posiadanych danych brytyjscy analitycy wojskowi stwierdzają, że miasto z pewnością pozostanie pod kontrolą Sił Zbrojnych Ukrainy w nadchodzących tygodniach.
Ukraińscy żołnierze broniący Awdijiwki twierdzą, że Rosjanie atakują teraz głównie w małych grupach piechoty, które są trudniejsze do zniszczenia niż duże kolumny sprzętu. W sektorze mieszkalnym bliskie bitwy toczą się dosłownie o każdy dom.
Ukraińcy ostrzegają jednak, że rosyjskie dowództwo przygotowuje nową ofensywę na dużą skalę na Awdijiwkę, która może objąć znaczną część 40-tysięcznego zgrupowania skupionego wokół miasta. Według ukraińskich wojskowych, nowe rezerwy – zarówno ludzi, jak i sprzętu – codziennie napływają na linię frontu.
Ofensywa na Charkowszczyźnie
Rosjanie kontynuują ofensywę na Kupiańsk z kilku kierunków jednocześnie. Od kilku miesięcy bezskutecznie szturmują miejscowość Syńkiwka, która osłania miasto od północy. Po jej zdobyciu wojska rosyjskie dotarłyby do przedmieść Kupiańska. Do tego jednak wciąż daleka droga – ukraińscy obrońcy odpierają wszystkie ataki, a sytuacja we wsi jest stabilna.
27 stycznia szef charkowskiej obwodowej administracji wojskowej Ołeh Syniehubow powiedział, że intensywność operacji ofensywnych wojsk rosyjskich w kierunku Kupiańska ponownie wzrosła. Syńkiwka ponownie stała się jednym z najgorętszych punktów na tym odcinku frontu. Jednak największe problemy SZU napotkały niecałe 20 kilometrów na południowy wschód od Kupiańska.
Tydzień temu Rosjanie zajęli wioskę Krochmalne. Pomimo niewielkich rozmiarów, wycofanie się z niej ukraińskich żołnierzy zdeformowało linię frontu, która pozostawała stabilna przez ostatnie miesiące. Najbardziej niepokojąca była sytuacja ukraińskich żołnierzy w wioskach Kysliwka i Kotliariwka na północ od Krochmalnego, które zostały w połowie okrążone. Rosjanie uderzyli jednak na zachód i pod koniec zeszłego tygodnia wkroczyli do Tabajiwki, maleńkiej wioski zamieszkałej przed wojną przez kilkadziesiąt osób.
Z Tabajiwki do Kupiańska jest 18 kilometrów, ale Rosjanie mogą spróbować przeciąć przyczółek ukraińskich wojsk na wschodnim brzegu rzeki Oskoł na dwie części. Aby to zrobić, musieliby pokonać 14 kilometrów na zachód.
Ukraińskie dowództwo stoi teraz w obliczu trudnej decyzji – próbować odbić Tabajiwkę, ryzykując utratę części rezerw w walkach, czy ustabilizować linię frontu i wyposażyć nowe linie obronne, które utrudnią Rosjanom osiągnięcie ich celów.
Obrona Nowomychajliwki
Wieś Nowomychajliwka, położona na południe od zdobytej wcześniej przez Rosjan Marjinki, przed wojną była domem dla prawie 1500 osób. Dziś jest to jedno z najgorętszych miejsc w sektorze donieckim. Rosyjskie siły zbrojne muszą przejąć kontrolę nad Nowomychajliwką, aby wznowić ofensywę na Wuhłedar. Jednak pomimo faktu, że wieś jest otoczona z trzech stron, jej garnizon od miesiąca odpiera wszystkie ataki.
W rezultacie intensywność rosyjskich ataków na wioskę ostatnio spadła. Zamiast tego rosyjscy dowódcy skupili się na ominięciu wioski od południa, aby jak najszybciej dotrzeć do Wuhłedaru, co jest kluczowe dla osiągnięcia celów Kremla na południu obwodu donieckiego – zabezpieczenia linii kolejowej biegnącej przez Donieck w kierunku Mariupola i zdobycia kolejnej części Donbasu pozostającej pod kontrolą Kijowa.
Ukraińskie dowództwo twierdzi, że podobnie jak w wielu innych częściach frontu, Rosjanie szturmują Nowomychajliwkę głównie siłami piechoty. Na początku 2024 roku siły rosyjskie próbowały zaatakować wioskę kolumnami pojazdów opancerzonych, które zostały pokonane i poniosły znaczne straty.
W ostatnich dniach rosyjscy propagandyści piszą o walkach w pobliżu Nowomychajliwki i „katastrofalnych stratach” ukraińskich sił zbrojnych, ale nie przedstawiają żadnych wizualnych dowodów. Ukraińscy eksperci wojskowi twierdzą z kolei, że w ciągu ostatniego tygodnia, w wyniku intensywnych walk i prób logistycznego odcięcia garnizonu ukraińskich sił zbrojnych w sektorze Wuhłedar-Nowomychajliwka, Rosjanie ponieśli takie straty, że zostali zmuszeni do wycofania się o ponad kilometr na niektórych odcinkach.
26 stycznia DeepState poinformował, że na początku tego miesiąca żołnierze rosyjskich sił zbrojnych zdobyli ukraińskie pozycje w pobliżu Nowomychajliwki. Spośród ośmiu ukraińskich żołnierzy, sześciu zostało rzuconych na kolana i zastrzelonych, a dwóch wzięto do niewoli. DeepState zauważa, że incydent, który ma wyraźne oznaki zbrodni wojennej, został sfilmowany z drona, ale materiał nie został jeszcze opublikowany. Strona ukraińska nie wydała żadnego oficjalnego oświadczenia w sprawie domniemanej zbrodni, rosyjskie Ministerstwo Obrony również nie skomentowało incydentu.
Polowanie na operatorów dronów
Nie mając wystarczających sił i środków do prowadzenia operacji ofensywnych, ukraińskie siły zbrojne koncentrują się na zadawaniu maksymalnych szkód armii rosyjskiej przy użyciu dostępnych im narzędzi. Precyzyjne ataki są przeprowadzane zarówno przeciwko cennemu sprzętowi, jak i skupiskom jego wykwalifikowanych operatorów.
Wojna na Ukrainie stała się pierwszą wojną dronów w historii. Są one aktywnie wykorzystywane przez obie strony, a szkolenie ich operatorów jest złożonym i czasochłonnym procesem. Wykwalifikowani operatorzy dronów są jednymi z najbardziej niebezpiecznych i efektywnych żołnierzy. Nic więc dziwnego, że zarówno Ukraińcy, jak i Rosjanie postrzegają ich jako priorytetowy cel.
Półtora tygodnia temu w Krynkach, położonych na okupowanym lewym brzegu Dniepru, żołnierze Sił Zbrojnych Ukrainy zlikwidowali jednego z najbardziej znanych rosyjskich operatorów dronów o pseudonimie „Mojżesz”. Z kolei w ubiegłym tygodniu rosyjskie siły zbrojne poniosły największe straty w tym zakresie od początku wojny.
Rosyjski kanał Telegram WCzK-OGPU jako pierwszy poinformował o śmierci 24 rosyjskich żołnierzy na poligonie pod Iłowajskiem w Donbasie 25 stycznia. Jak się później okazało, operatorzy dronów zdawali tego dnia egzamin. Kiedy zebrali się razem, grupa została zaatakowana przez pocisk HIMARS. Na miejscu eksplozji znaleziono dwadzieścia cztery ciała, a trzech innych operatorów dronów zostało rannych.
Więcej szczegółów podał rosyjski korespondent wojenny Władimir Romanow.
– Szef kursów projektu „Sądny dzień” (Sudopłatow) (…) bez żadnej weryfikacji przez bota (w Telegramie) wysłał współrzędne, gdzie przyjechać na szkolenie. Przybył HIMARS. Są martwi – przekazał.
Żołnierze byli prawdopodobnie absolwentami szkoły operatorów bezzałogowych statków powietrznych, utworzonej na bazie batalionu ochotniczego im. Sudopłatowa w ramach Sił Zbrojnych FR. Rosyjskie Ministerstwo Obrony nie skomentowało doniesień o śmierci żołnierzy i wciąż oficjalnie nie potwierdziło tych informacji.
Tajemnica zestrzelonego Ił-76
24 stycznia rosyjski wojskowy samolot transportowy Ił-76 został zestrzelony w pobliżu Biełgorodu. Rosjanie twierdzili, że na pokładzie samolotu znajdowało się 65 ukraińskich jeńców wojennych przeznaczonych do wymiany (ukraiński wywiad wojskowy potwierdził, że 65 osób rzeczywiście miało zostać wymienionych tego dnia). Według sztabu generalnego SZU samolot przewoził pociski do systemów rakietowych ziemia-powietrze S-300, których Rosjanie używają między innymi do ostrzeliwania ukraińskich miast przygranicznych, w tym Charkowa.
Do tej pory żadna z tych wersji nie została w pełni potwierdzona lub obalona. Zachodni partnerzy Ukrainy twierdzą, że nie mają wystarczających informacji na temat tego, z jakim ładunkiem leciał zestrzelony Ił-76.
Trzy dni po katastrofie, szef HUR, generał Kyryło Budanow, nazwał sytuację „niezrozumiałą do głębi”, zwracając uwagę na zachowanie Moskwy, która nie skorzystała z okazji, by oskarżyć ukraińskich polityków o kłamstwo, pokazując pole usiane szczątkami ukraińskich jeńców wojennych, jeśli rzeczywiście byli na pokładzie.
Nadal nie jest jasne, kto zaatakował Ił-76 i jakiego pocisku użył. Rosjanie obwiniają ukraińską armię, twierdząc, że rozmieściła ona systemy obrony powietrznej Patriot w pobliżu rosyjskiej granicy. Niektórzy ukraińscy eksperci wojskowi są pewni, że zniszczenie Ił-76 jest kolejnym błędem rosyjskiego systemu obrony powietrznej. Z kolei Władimir Putin przyznał, że samolot został zestrzelony przez ukraińskie wojsko przy pomocy zagranicznego systemu obrony powietrznej – amerykańskiego lub europejskiego.
– Najprawdopodobniej był to amerykański system Patriot lub europejski, najprawdopodobniej francuski. Dokładna odpowiedź zostanie udzielona w ciągu kilku dni – powiedział prezydent Rosji 26 stycznia.
Jest to pierwszy przypadek zniszczenia Ił-76 w powietrzu. Wcześniej co najmniej pięć samolotów zostało zniszczonych lub uszkodzonych na ziemi podczas ukraińskich ataków na rosyjskie bazy lotnicze. W rosyjskich siłach zbrojnych służy łącznie około 100 takich transportowców.
Iwan Łysiuk/ vot-tak.tv, lp/ belsat.eu
