Dziennikarskie śledztwo: objęty sankcjami Abramowicz zainwestował miliony w niemieckie start-upy

Objęty zachodnimi sankcjami rosyjski oligarcha Roman Abramowicz zainwestował miliony w znane niemieckie start-upy. Zostało to ujawnione w wyniku wycieku ponad 400 tysięcy dokumentów, do których dotarła niemiecka stacja SWR. Sprawę opisuje też portal niemieckiej telewizji państwowej ARD. Oligarcha znajduje się na liście sankcji UE, Wielkiej Brytanii i USA.

– Pieniądze należące bliskiego Putinowi Romana Abramowicza wpłynęły do co najmniej pięciu niemieckich firm, wynika z poufnych dokumentów cypryjskiej firmy zarządzającej aktywami MeritServus z lat 2004-2022 – czytamy.

Zgodnie z dokumentami oligarcha był klientem MeritServus co najmniej do końca marca 2022 r. Abramowicz podlega sankcjom UE od połowy marca 2022 roku. Jego pieniądze zainwestowane w Europie miały zostać zamrożone zgodnie z przepisami dotyczącymi sankcji. Firma zarządzająca aktywami MeritServus znajduje się na brytyjskiej liście sankcyjnej od kwietnia tego roku, ponieważ pracowała dla Abramowicza – czytamy.

Oligarcha obecnie dzieli czas między Izrael i Turcję. Wiadomo, że próbował odgrywać rolę pośrednika w rozmowach między Moskwą i Kijowem. Przedstawiciele ukraińskich władz przyznawali oficjalnie, że do pewnego stopnia był „użyteczny” dla Kijowa. Abramowicz wyraża ogólne ubolewanie z powodu wojny i sytuacji Ukrainy, nie odciął się jednak od Kremla.

– Dokumenty są częścią wycieku setek gigabajtów danych, które SWR otrzymała za pośrednictwem amerykańskiej organizacji zajmującej się przejrzystością DDOS Secrets i analizowała od miesięcy. Materiał zawiera listę ponad 2500 klientów, a także e-maile, akty notarialne, kopie paszportów i dokumenty bankowe – napisał niemiecki portal SWR.

Ponadto, jak czytamy, wyciągi niemieckiego rejestru handlowego sugerują, że Abramowicz pomimo sankcji może nadal posiadać udziały w co najmniej trzech niemieckich firmach software’owych.

Portal niemieckiej telewizji ARD pisze, że odkąd Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę, śledczy na całym świecie „próbują wyśledzić aktywa rosyjskich oligarchów, ponieważ są oni uważani za część rosyjskiego aparatu władzy i mają podlegać specjalnym sankcjom”.

– W wielu przypadkach dochodzenia te kończą się niepowodzeniem (…) Eksperci narzekają, że śledzenie ukrytych aktywów jest często możliwe tylko dzięki dokumentom, które wyciekły, ponieważ podstawowe informacje, takie jak prawdziwa tożsamość właścicieli firm, nie są dostępne – czytamy.

Jeden z ekspertów cytowanych przez ARD zajmujący się analizowaniem prania brudnych pieniędzy, Christoph Trautvetter, mówi, że rynek finansowy to nadal “czarna skrzynka”. Według Trautvettera wiele sankcji pozostaje nieskutecznych.

Jak pisze portal, niemiecka opinia publiczna nie wie jeszcze, że pieniądze płynęły od Abramowicza do dzielnicy Berlina, Kreuzbergu.

– Ma tam swoją siedzibę Auto1. Według własnych informacji ten wart miliardy dolarów start-up jest największą w Europie platformą internetową dla dealerów samochodowych. Spółka offshore Ervington, która należy do samego Abramowicza, posiadała udziały w Auto1 w 2020 roku. Można to zobaczyć na liście udziałowców start-upu – pisze ARD.

Dokumenty MeritServus wskazują, że Abramowicz zainwestował też w inne berlińskie start-upy.

– Działająca na całym świecie firma medialna Showheroes, która dostarcza również filmy wideo Spiegelowi i grupie medialnej Funke, otrzymała pieniądze w ten sam sposób co Auto1, poprzez zakup przez spółkę offshore. W tym przypadku była to firma o nazwie Innes Worldwide Holdings Limited — pisze portal.

Co paradoksalne w tym kontekście, magazyn Der Spiegel słynie z wielu śledztw dziennikarskich przeprowadzanych razem z międzynarodową grupą dziennikarzy Bellingcat demaskujących zbrodnie i afery związane z Kremlem.

Zgodnie z listem z 2019 roku uzyskanym przez SWR dyrektor zarządzający MeritServus powiedział założycielowi Showheroes, że „pan Roman Abramowicz jest ostatecznym beneficjentem spółki Innes Worldwide Holdings Limited”.

– Firma Abramowicza kupiła również udziały w trzech mniejszych start-upach specjalizujących się w aplikacjach. Na pytanie SWR, czy były one świadome, że Abramowicz zainwestował w nie, SWR nie otrzymał żadnej odpowiedzi od tych firm ani od Showheroes – relacjonują dziennikarze.

Portal wskazuje, że jedną z firm, która wielokrotnie pojawia się w związku z inwestycjami Abramowicza, jest firma venture capital (inwestująca w firmy na początkowym fazie rozwoju) Target Global, która została założona w Moskwie około 10 lat temu i, zgodnie z jej stroną internetową, obecnie ma swoją siedzibę w prestiżowej nieruchomości naprzeciwko berlińskiego Stadtschloss.

– Target Global reklamuje się inwestycjami w ponad 100 start-upach, w tym u internetowego brokera ubezpieczeniowego WeFox, który jest także głównym sponsorem klubu piłkarskiego Bundesligi Union Berlin. Firma Delivery Hero jest również wymieniana, podobnie jak Auto1 – pisze portal.

Odpowiadając na pytanie SWR, rzeczniczka zaprzeczyła, że Abramowicz zainwestował w Target Global Holding Limited. Jednak dokumenty z wycieku danych pokazują co innego. Na przykład w 2020 roku Abramowicz udzielił pożyczki w wysokości około 15 milionów dolarów spółce zależnej w 100 procentach od Target Global – przekazała ARD.

Roman Abramowicz, jak się dowiadujemy, nie odpowiedział na wielokrotne zapytania ze strony SWR.

W zeszłym roku Roman Abramowicz sprzedał swój klub Chelsea Londyn nowemu amerykańskiemu właścicielowi. Zapowiadał, że pieniądze ze sprzedaży – 2.35 mld funtów – przekaże ukraińskim ofiarom wojny. Zostały one zamrożone przez rząd brytyjski w ramach sankcji, ale Abramowicz mógł wyrazić zgodę na ich przekazanie innemu podmiotowi. Od tego czasu jednak pieniądze te wciąż nie trafiły na Ukrainę, a parę dni temu Abramowicz powiedział, że planuje podzielenie tych środków i przekazanie części ofiarom wojny w Rosji (mimo, że Rosja nie została zaatakowana).

W tym tygodniu również portale śledcze OCCRP i Ważnyje Istorii ujawniły, że obłożeni zachodnimi sankcjami blisko związani z Władimirem Putinem bracia Arkadij i Borys Rotenbergowie, należący do najbogatszych obywateli Rosji, skutecznie ukrywali drogie nieruchomości w krajach zachodniej Europy; z jednej z nich, znajdującej się w Austrii, korzystała córka Putina Maria Woroncowa (warto dodać, że Kreml nigdy oficjalnie nie ujawnił personaliów potomstwa Władimira Putina).

Międzynarodowa grupa dziennikarzy śledczych uzyskała dostęp do prywatnego archiwum Rotenbergów, składającego się z ponad 50 tys. plików elektronicznych, w tym niemal 30 tys. maili i 12 tys. dokumentów. Na podstawie analizy tych materiałów udowodniono, że oligarchowie — mimo obowiązujących wobec nich sankcji państw i organizacji Zachodu — przez lata ukrywali posiadane nieruchomości, ponieważ ich formalnymi właścicielami były inne osoby, w rzeczywistości realizujące interesy Rotenbergów.

Jak powiadomiono, jednym z najważniejszych współpracowników braci okazał się Maksim Wiktorow, związany jeszcze z sowieckim KGB były partner biznesowy członków brytyjskiej rodziny królewskiej. Jak czytamy, poprzez kontrolowane przez Wiktorowa spółki zarejestrowane w tzw. rajach podatkowych Rotenbergowie – już w czasie obowiązywania wobec nich sankcji — stali się faktycznymi właścicielami nieruchomości w Hiszpanii, Francji, Austrii i Monako o łącznej wartości ponad 50 mln dolarów, a także samolotu Bombardier wartego 42 mln dolarów.

Z posiadłości w austriackim miasteczku-kurorcie Kitzbuehel korzystali m.in. córka Putina Maria Woroncowa i jej pochodzący z Holandii były mąż Jorrit Faassen. Nieruchomość mogła zostać zakupiona dzięki wsparciu finansowemu udzielonemu przez bank Arkadija Rotenberga prowadzący działalność na Łotwie i jedną z firm oligarchy zarejestrowaną na Cyprze — ujawnili dziennikarze śledczy.

Ważnyje Istorii i OCCRP poinformowały, że w obchodzeniu zachodnich sankcji pomagały braciom Rotenberg ich żony — obywatelka USA Karina Rotenberg i legitymująca się łotewskim paszportem Maria Borodunowa. Dzięki pomocy małżonek, możliwe stało się m.in. nabycie drogich willi na Lazurowym Wybrzeżu, we Francji i Monako.

Po rozpoczęciu pełnowymiarowej agresji Rosji na Ukrainę na listy sankcyjne trafiły też żony braci Rotenberg, co oznaczało, że sprzedaż nieruchomości i innych aktywów posiadanych przez oligarchów, m.in. w USA, Francji i Hiszpanii, okazała się niemożliwa. Jedna z willi, zarejestrowana na spółki Rotenbergów z Monako i Luksemburga, nie została jednak objęta ograniczeniami — czytamy na łamach portalu niezależnego rosyjskiego kanału Nastojaszczeje Wriemia.

Oligarchowie Arkadij i Boris Rotenbergowie, związani m.in. z bankiem SMP, od wielu lat zaliczają się do kręgu najbliższych przyjaciół i współpracowników Putina. Według doniesień niezależnych mediów Arkadij miał być formalnym właścicielem drogiej nieruchomości pod Gelendżykiem na wybrzeżu Morza Czarnego, faktycznie należącej do rosyjskiego dyktatora, a firmy i fundusze związane z Rotenbergami uzyskały znaczące korzyści m.in. z inwestycji na okupowanym Krymie.

Od 2014 roku, czyli aneksji Półwyspu Krymskiego przez Rosję i początku rebelii w Donbasie na wschodzie Ukrainy, obaj bracia znajdują się na listach sankcyjnych m.in. Unii Europejskiej, USA i Wielkiej Brytanii.

MaH/belsat.eu wg PAP, dailymail.co.uk