Liderka wolnej Białorusi gościem specjalnym na szczycie Rady Europy w Rekyaviku WIDEO

W odbywającym się w stolicy Islandii szczycie Rady Europy z udziałem przywódców państw wchodzących w skład tej organizacji bierze udział też jako gość specjalny wybrana w wyborach prezydenckich 2020 roku Swiatłana Cichanouskaja, emigracyjna liderka wolnej Białorusi.

Choć Białoruś nie jest członkiem Rady Europy, to kierownictwo organizacji zrobiło wyjątek zapraszając Cichanouską. Ma status, jak poinformowało biuro Cichanouskiej, specjalnego gościa.

https://twitter.com/PACE_President/status/1658253475078103040

Rosja została zawieszona w prawach członka Rady Europy po rozpoczęciu agresji na Ukrainę.

Swiatłana Cichanouskaja bierze udział w obradach, ma też dwustronne spotkania przybyłymi na szczyt politykami.

Uczestników szczytu przy okazji wizyty Cichanouskiej pytaliśmy między innymi o białoruskich więźniów politycznych.

W rozmowie z Biełsatem Cichanouskaja powiedziała, że jednym z celów białoruskiej wspólnoty demokratycznej jest wstąpienie Białorusi do Rady Europy.

– I już dziś powinniśmy pracować nad projektami, które przybliżają tę możliwość – podkreśliła.

Białoruś pod rządami Łukaszenki nie wstąpiła do Rady Europy, bo obowiązuje tam kara śmierci i łamane są inne prawa człowieka. Cichanouskaja mówiła, że jednym z tematów rozmów jest właśnie przyszłe zniesienie kary śmierci w jej kraju.

Dodała, że przedstawiciele wolnej Białorusi już dziś muszą pracować w Radzie Europy, „zapuszczać tu korzenie, wypracowywać kontakty”.

– Po to, by w przyszłości, po zmianach, ten proces był bardzo szybki – powiedziała.

Podkreśliła również, że Rada Europy może być jednym z gwarantów niezależności Białorusi, jeżeli w Radzie Europy będzie omawiany temat przyszłości Europy. Mówiła również między innymi o chorobie Alaksandra Łukaszenki.

Również prezydent Polski Andrzej Duda wspominał na szczycie Rady Europy o Białorusi.

– Musimy zwiększyć presję na reżim Łukaszenki i walczyć o uwolnienie wszystkich więźniów politycznych, w tym dziennikarza Andrzeja Poczobuta i laureata Pokojowej Nagrody Nobla Alesia Bialackiego. Włączenie wolnej Białorusi do europejskiej rodziny powinno pozostać jednym ze strategicznych priorytetów Rady Europy – podkreślił w swoim wystąpieniu.

Zapytaliśmy też prezydenta Polski oraz prezydenta Łotwy Egilsa Levitsa o sankcje wobec łukaszenkowskiego reżimu.

O Białorusi mówił również między innymi kanclerz Niemiec Olaf Scholz.

– Jako Rada Europy, powinniśmy utrzymywać pomosty z przedstawicielami innej Rosji, innej Białorusi i tym samym zachować otwartą perspektywę demokratycznej, pokojowej przyszłości dla obu tych krajów bez względu na to, jak nieprawdopodobne może się to nam dziś wydawać — powiedział.

Głównym tematem szczytu jest trwająca wojna na Ukrainie, która związek z sytuacją na Białorusi. W swoim wystąpieniu Scholz powtórzył, że należy wspierać Ukrainę, dopóki nie zostanie osiągnięty „sprawiedliwy pokój”. Kanclerz domagał się „konsekwentnego karania rosyjskich zbrodni wojennych na Ukrainie i systematycznego rejestrowania zniszczeń wojennych, wyrządzanych każdego dnia przez Rosję”, w czym ważną rolę mogłaby odegrać Rada Europy.

– Barbarzyńska agresja Rosji na Ukrainę naruszyła wszelkie normy, zasady i wartości, na których opiera się porządek międzynarodowy. Bohaterska walka Ukraińców w obronie własnego kraju jest także walką o przyszłość Europy. Dlatego nasze zjednoczone wsparcie dla Ukrainy ma kluczowe znaczenie. Musimy zobowiązać się do utrzymania naszej solidarności z Ukrainą tak długo, jak to będzie konieczne – mówił z kolei, nawiązując do Ukrainy, prezydent Polski.

Wskazywał, że wywołana przez Rosję wojna powoduje cierpienie ludności cywilnej, zwłaszcza kobiet, dzieci, osób niepełnosprawnych i starszych.

– Naszym moralnym obowiązkiem jest nadal im pomagać. Musimy sprowadzić porwane dzieci z Ukrainy z powrotem do ich domów i rodzin – oświadczył Duda.

Podkreślił też, że Polska jako ofiara licznych agresji dobrze wie, jak ważne jest pociągnięcie do odpowiedzialności za zbrodnie popełnione podczas wojny na Ukrainie.

– Zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne muszą być ścigane w najszerszym zakresie, aż ostatni sprawca zostanie osądzony, a każda ofiara otrzyma sprawiedliwe zadośćuczynienie za swoje cierpienia – powiedział prezydent.

Duda zaznaczył, że Rada Europy musi wspierać kraje Bałkanów Zachodnich, Ukrainę, Gruzję i Mołdawię w drodze do członkostwa w UE.

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, który parę dni temu się podczas wizyty w Niemczech z Cichanouską, zaapelował do uczestników spotkania o jedność na rzecz pomocy jego państwu. Przypomniał, że podczas ataku rakietowego we wtorek w nocy obrona powietrzna Ukrainy zestrzeliła 100 proc. rakiet odpalonych przez Rosję.

Zełenski podkreślił, że pomogły w tym systemy obrony powietrznej, przekazane władzom w Kijowie przez państwa zachodnie. Dodał, że w wyniku wtorkowego ataku nikt nie zginął, a to, że wszystkie rakiety zostały zniszczone, nazwał „historycznym wynikiem”.

– Rosja bardzo stara się poprawić swoją zdolność do zabijania. My staramy się poprawić obronę naszych ludzi. Dziękuję wszystkim krajom i przywódcom, którzy pomagają nam w poprawianiu naszej obrony powietrznej. Wszyscy razem pokazujemy, co oznaczają nasze 100 procent, co znaczy siła wolnego świata – powiedział

Prezydent wskazał, że jeszcze rok temu Ukraina „nie mogła strącać większości rosyjskich rakiet, szczególnie balistycznych”. Wyjaśnił, że udało się to zmienić dzięki jedności wspólnoty międzynarodowej.

– My razem, zjednoczeni, jesteśmy w stanie załatwić każdą sprawę na 100 procent, gdy naszym celem jest obrona naszego narodu i naszej Europy. Potrzebujemy jednak więcej: myśliwców, bez których żaden system obrony powietrznej nie będzie doskonały i jestem przekonany, że do tego dojdziemy. Naszym priorytetem powinno być 100 procent. Agresorowi powinniśmy dać zero procent – oświadczył Zełenski w wystąpieniu online.

Podczas szczytu Wielka Brytania i Holandia zadeklarowały wysiłki na rzecz dostarczenia Ukrainie samolotów F-16.

Zełenski Radzie Europy podziękował za decyzje w sprawie rejestru szkód wyrządzonych Ukrainie przez rosyjską agresję. Ponownie zaapelował też do wspólnoty międzynarodowej o powołanie specjalnego trybunału do sądzenia Rosji za zbrodnię agresji – powiadomiła agencja Interfax-Ukraina.

Dwudniowy, 4. Szczyt Głów Państw i Szefów Rządów Rady Europy odbywa się w Reykjavíku, stolicy Islandii, która sprawuje obecnie przewodnictwo w pracach Rady Europy. Po zakończeniu szczytu Islandia przekaże prezydencję Łotwie.

Premier Włoch Giorga Meloni powiedziała, że „cała Europa i cały wolny świat są dłużnikami” Ukrainy. W przemówieniu wspomniała sobotnią wizytę Wołodymyra Zełenskiego w Rzymie.

– Prezydent podziękował nam za to, jak pomagamy Ukrainie. Ale to my jesteśmy jej dłużnikami; pozwoliła zrozumieć całemu świata, jak trudno złamać wolny naród. Naród ukraiński nie tylko broni swojej ojczyzny, ale i wartości założycielskich tożsamości europejskiej. Gdyby Ukraina skapitulowała w kilka dni, my dzisiaj żylibyśmy w znacznie bardziej niebezpiecznym świecie – mówiła.

Zaznaczyła, że „cyniczna propaganda zamienia słowo „pokój” z „inwazją”.

– Brutalna rosyjska agresja na Ukrainę zakwestionowała wiele pewników, do których zbyt długo byliśmy naiwnie przywiązani — dodała Meloni.

Przywódcy 43 krajów podpisali porozumienie o wspólnym stworzeniu rejestru szkód, jakie poniosła Ukraina w wyniku agresji rosyjskiej.

MaH/belsat.eu wg PAP, inf. własna, twitter.com