Komitet Śledczy Federacji Rosyjskiej wszczął śledztwo przeciwko Janowi Raczyńskiemu, przewodniczącemu zarządu Międzynarodowego Stowarzyszenia Memoriał, badającego zbrodnie stalinowskie. Zarzuty dotyczą artykułu kodeksu karnego traktującego o „rehabilitacji nazizmu”. Poinformowała o tym Meduza, powołując się na rosyjskie media.
Według doniesień rosyjskich mediów, powodem wszczęcia śledztwa był post Jana Raczyńskiego, opublikowany na Facebooku 25 stycznia 2021 roku. Obrońca praw człowieka napisał w nim, że zarówno Adolf Hitler, jak i Józef Stalin są odpowiedzialni za wybuch II wojny światowej.
Według doniesień medialnych, wobec Raczyńskiego prowadzone jest śledztwo z artykułu o „rehabilitacji nazizmu”, który przewiduje karę grzywny od dwóch do pięciu milionów rubli (125-312 tys. zł) lub przymusowych robót do pięciu lat, albo pozbawienia wolności na taki sam okres. Artykuł przewiduje również, że przymusowa praca lub pozbawienie wolności łączy się z pozbawieniem prawa do zajmowania określonych stanowisk lub wykonywania określonych czynności na okres do pięciu lat.
Raczyński odebrał w grudniu 2022 roku Pokojową Nagrodę Nobla, którą przyznano Memoriałowi. Pozostałymi laureatami były ukraińskie Centrum Wolności Obywatelskich oraz więziony przez białoruski reżim szef białoruskiego Centrum Obrony Praw Człowieka „Wiasna” Aleś Bialacki.
– Oznacza to, że społeczeństwo obywatelskie Rosji, Białorusi i Ukrainy nadal współpracuje. Nie jest podzielone, mimo wszystkich odbywających się okropności. Problemy nie tkwią w nim, a w reżimach politycznych – powiedział podczas ceremonii wręczenia nagrody.
Jak przypomina Meduza, w grudniu 2021 roku rosyjski Sąd Najwyższy nakazał likwidację Międzynarodowego Memoriału, a Moskiewski Sąd Miejski nakazał likwidację organizacji praw człowieka Memoriał. Obie organizacje nie odwołały się od wyroku sądu.
Jan Raczyński pełni funkcję prezesa zarządu Memoriału od 2018 roku.