Сімвалы, якія не да душы. Беларусь адзначыла Дзень дзяржаўнага герба, сцяга і гімна
Беларусь адзначыла Дзень дзяржаўнага герба, сцяга і гімна. Менавіта так ад 2023 года называецца гэтае свята, якому сёлета споўнілася 25 год. Раней яно йменавалася «Днём дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь – другая нядзеля траўня». Але 12 красавіка Лукашэнка падпісаў Указ № 105, якім карэктуецца Указ ад 26 сакавіка 1998 года «Аб дзяржаўных святах, святочных днях і памятных датах у Рэспубліцы Беларусь». Назва зменена, што, як паведамляецца на сайце кіраўніка дзяржавы, дазволіць аддаць даніну павагі ўсім тром дзяржаўным сімвалам Беларусі.
Нават на дзіцячым прававым партале згадваецца гісторыя стварэння, падкрэсліваецца, што «сцяг, герб і гімн Рэспублікі Беларусь з дапамогаю простых і зразумелых сродкаў адлюстроўваюць патрыятычныя, гістарычныя і культурныя традыцыі краіны, характар народу, ягоны духоўны патэнцыял. Яны надзеленыя яркімі рысамі і лёгка пазнавальныя сярод усіх дзяржаўных сімвалаў сусветнай супольнасці.
Свята адзначаецца кожную другую нядзелю траўня і летась выпаўшы на 8-е чысло, літаральна зацьміла масавасцю ўласных мерапрыемстваў Дзень перамогі. Менавіта тады, выступаючы перад грамадскасцю, Лукашэнка адзначаў арыгінальнасць, ледзь не аўтэнтычнасць, па сутнасці, усё яшчэ савецкіх чырвона-зялёнага сцяга, герба з калоссямі і музыкі гімна, у якім не шмат змянілі словаў, а мелодыя засталася поўнасцю БССРаўская.
Нягледзячы на тое, што ў гісторыі незалежнай Беларусі быў і бел-чырвона-белы сцяг, пад якім, уласна, Лукашэнка і прымаў першую прысягу, як прэзідэнт, на гэта забыліся. Сцяг ганьбяць, па ім топчуцца міліцыянты. Выступаючы на ўрачыстым шанаванні дзяржаўных сімвалаў Рэспублікі Беларусь кіраўнік дзяржавы падкрэсліваў:
«Мы перажылі 2020 год, убачылі розныя колеры і знамёны ў гэты перыяд. З аднаго боку – гэта дрэнна, а з іншага – добра, што ўбачылі гэтыя знамёны і хто за імі стаіць».
Далей Лукашэнка тлумачыў, чаму непрыймальны бел-чырвона-белыя сімвалы і герб «Пагоня».
«Яны павінныя адрозніваць нас з вамі ад іншых. Які быў прапанаваны герб? «Пагоня». Вам ён не нагадвае герб іншай краіны? Мне нагадвае. Нам быў прапанаваны сцяг. Дадай яшчэ адную палоску і мы запазычвалі суседняй краіны сцяг. Дык няўжо ў нас не было сваёй гісторыі? Няўжо мы хацелі падагнаць сваю гісторыю і сваю краіну пад Літву ці Польшчу? І як актуальна гэта сёння гучыць».
Сёлета на вуліцах беларускай сталіцы не было ні Лукашэнкі, які, пасля таго як «заняў месца ля вянка» (паводле аднаго з вядоўцаў урачыстай цырымоніі ўскладання кветак і вянкоў на Плошчы перамогі ўвечары 9 траўня), на публіцы не з’яўляўся ані разу. Ён толькі завочна павіншаваў беларусаў, ужо абышоўшы супрацьстаянне з нацыянальнымі і гістарычнымі ад даўна сімваламі Беларусі.
«У сённяшніх сімвалах увасабляецца памяць пакаленняў, адлюстроўваюцца нацыянальнае самаасэнсаванне і няпросты гістарычны шлях народу, звязваюцца у адзіна мінулае, цяперашняе, і будучае беларускай дзяржавы. Нашыя сапраўды народныя сцяг герб і гімн зразумелыя і справядлівыя, захоўваюць у сабе жыццёвую мудрасць, замацоўваюць духоўныя сілы, натхняюць на новыя здзяйсненні»
Палітолаг і гісторык Валер Карбалевіч лічыць, што пры Лукашэнку пра нашую нацыянальную сімволіку трэба забыцца:
«Улады, прынцыпова и паслядоўна зачышчаюць беларускую палітычную прастору ад бел-чырвона-белай сімволікі. Акурат 14 траўня 1995 года, роўна 28 гадоў таму, па ініцыятыве Лукашэнкі быў праведзены рэферэндум, на які выносіліся чатыры пытанні. У тым ліку і аб усталяванні новых сцяга і герба. Паводле афіцыйных дадзеных, за прыняцце новых дзяржаўных герба і сцяга прагаласавала 75,1% з тых, хто прыняў удзел у галасаванні. Супраць было 20,5%».
Ганебнасць грубага і гвалтоўнага змянення сімвалаў Беларусі згадваецца адразу: ужо праз дзень пасля рэферэндуму былы намеснік загадчыка сельгасаддзелу Магілёўскага абкама КПБ, а тады кіраўнік справамі прэзідэнта Іван Ціцянкоў зняў з даху Дому ўраду бел-чырвона-белы сцяг, разарваўшы яго на сувенірны. На кавалках самазадаволены Ціцянкоў распісваўся асабіста.
Зараз міліцыянты ганарацца тым, што топчуцца па нацыянальным гістарычным сцягу Беларусі і пераследуюць тых, хто хоць нейкім чынам імкнецца праяўляць сваю самасвядомасць.
«Гэта наўпроставы загад зверху», – лічыць Валер Карбалевіч. – Вайна сцягоў – гэта яшчэ адзін цікавы феномен беларускай рэвалюцыі».
Ужо сёння прапагандысты замясцілі Лукашэнку ў ягонай ганьбе нацыянальных сімвалаў. Генеральны дырэктар агенцтва «Менск-навіны» Андрэй Крывашэеў адзначыў:
«Мы нашым сцягам цэлы кірунак у геральдыцы адкрылі, калі ўключылі ў яго нацыянальны арнамент, асобным з якіх ад 6 да 10 тысяч год». Прэзідэнт правільна сказаў: мы не можам браць на сцяг магнацкія, шляхецкія сімвалы, таму што менавіта магнаты прадалі, практычна знішчылі веру праваслаўную, беларускую мову…».
Калі дадаць да трох сімвалаў яшчэ і мову – быў бы поўны камплект і свята адзначалася б сапраўды ўрачыста. Але, калі з адстойваннем сваіх сімвалаў улады яшчэ даюць рады, то пытанне мовы вельмі і вельмі тонкае і далікатнае. Дзяржаўныя мовы дзве, але Беларусь павінна мець прыярытэт нацыянальнай. Заходзіць у гэтую прастору ўлады баяцца. Бо ўсе краіны навокал – Літва, Латвія, Польшча, Украіна – размаўляюць на мове продкаў, альбо, як кажуць, на матчынай мове. Беларусь адзіная, хто прытрымліваецца расейскіх стандартаў пры цяперашнім кіраўніку дзяржавы.
На ўрачыстай цырымоніі шанавання дзяржаўных сімвалаў сёння панаваў прэм’ер-міністр Раман Галоўчанка, які агаласіў зварот Лукашэнкі з нагоды свята. Выказваліся начальнік галоўнага ўпраўлення ідэалагічнай работы і па справах моладзі Менгарвыканкаму Вольга Чамаданава, уласна, старшыня Менгарвыканкаму Уладзімір Сухараў і міністр унутраных справаў Іван Кубракоў. Не было галоўнага персанажа – Лукашэнкі. Калі будзе? Пытанне не раскрывалася.
Аляксандр Пуціла belsat.eu
