Месяц таму Лукашэнка забараніў інфляцыю. Паглядзелі, што патаннела, падаражэла і знікла
Аляксандр Лукашэнка 6 кастрычніка абурыўся «расчляненнем дохлай куркі» і забараніў цэнам расці. «Белсат» зазірнуў у інтэрнэт-крамы 7 лістапада і паглядзеў на захаваныя на Web.archive.org цэны месячнай даўніны. Вынік – цэны разбегліся ў розныя бакі.
Цэны ўсё ж не «замарозілі» абсалютна: іх можна мяняць з дазволу аблвыканкамаў ды іншых дзяржаўных органаў (дазвол трэба браць на кожную цану, адказ – цягам 5–10 дзён). Але яшчэ трэба прыводзіць гандлёвыя надбаўкі ў адпаведнасць з пастановаю Савету Міністраў.
У выніку эканоміка не паслухалася Аляксандра Лукашэнкі. Хоць адныя тавары патаннелі, іншыя адчувальна падаражалі, а многія зніклі з продажу. Як казала калісьці Надзея Каткавец, калі была намесніцаю міністра сельскай гаспадаркі, цэны «хаатычныя».
Праверыць, як за месяц вырасла цана на кожны тавар, немагчыма. Але мы праверылі шэсць папулярных інтэрнэт-крамаў, старонкі якіх захаваліся на Web.archive.org за 5–7 кастрычніка – пачатак замарожвання цэнаў. У бальшыні крамаў на гэтыя даты захаваліся толькі галоўныя старонкі з самымі папулярнымі ды акцыйнымі таварамі, але ў адной папулярнай крамы – цэлыя раздзелы, хай і не ўсе (напрыклад, цэны на свініну і ялавічыну ёсць на 6 кастрычніка, а на курыцу – хіба на сярэдзіну лета). Агулам удалося параўнаць цэны на амаль трыста тавараў.
Крама № 1. Шмат харчоў, старыя цэны за 6 лістапада
Мяса або патаннела, або знікла (зніклі асобныя віды тавараў, замест іх зʼявіліся новыя, якія не заўсёды эквівалентныя). Асартымент не асабліва звузіўся, але змяніўся, асабліва ў раздзеле ялавічыны. Запакаваныя паўфабрыкаты з ялавічыны патаннелі на 1–3 %, але замест бяскоснага мяса «мякаць шыі» за 20,95 руб/кг цяпер толькі бяскоснае мяса «для запякання» за 24,02 руб/кг. Свіная кішка ахалоджаная патаннела аж на 29 % (з 6,19 да 4,42 рубля за 10 м), тазабедраная частка «для запякання» ж патаннела толькі на 0,5 % (або на 7 капеек, да 13,78 руб/кг), а «грудзінка мясакосная» падаражала на 7 % (з 11,65 да 12,17 руб/кг). «Катлетная» свініна была месяц таму ахалоджаная за 12,85, а цяпер толькі замарожаная за 12,40 руб/кг.
Рыба вырасла ў цане на 5–13 % (на таннейшую – плюс паўрубля, на даражэйшую – плюс паўтара – два рублі), але «бюджэтная» замарожаная чырванавочка патаннела на 16 % – з 6,19 да 5,18 руб/кг. Два віды сыравэнджанай каўбасы патаннелі на 9 %, а яшчэ адзін – аж на 18 %. Цэны на каўбаскі да піва не змяніліся. Яйкі або не змянілі цаны, або падаражалі на 1–6 %.
Адзін від бульбы патаннеў на 3 %, другі на 18 %, трэці – на 24 %. Праўда, эканомія тут не такая вялікая: напрыклад, трэці від бульбы каштаваў 1,19 рубля за кілаграм і патаннеў на 29 капеек. Цыбуля-пяро патаннела на 14 %, або 21 капейку за 60 г, пятрушка – на 25 %, або 38 капеек за 60 г, буракі – на 17 %, або 27 капеек за паўкілаграма, а гарбуз – аж на 41 %, або 69 капеек за 1 кг. Звыклая капуста стала таннейшая на 9 %, чырвонакачанная – на 26 %, пекінская – на 28 %, а савойская не змянілася ў цане. Імбір патаннеў на 10 % або на 1 рубель за кілаграм, але баклажаны і патысоны зніклі з продажу.
З замарожаных прадуктаў некаторыя пазнікалі, але замарожаныя шампіньёны падскочылі ў цане на 24–29 %. Ды адзін від замарожаных лісічак падаражэў на 29 %, а другі за месяц не змяніў цаны.
Некалькі папулярных відаў хлеба зніклі, некалькі не змяніліся ў цане, але шмат якія патаннелі на 9–11 %. Пшанічная мука або не змяніла цаны, або патаннела на 3–8 %.
Газаваныя напоі патаннелі на 20–36 %. Шмат якія ласункі (і беларускія, і імпартныя) пазнікалі з продажу, але тыя, што засталіся, патаннелі на 10–35 %. Хіба адзін расейскі шакалад падаражэў на 11 %.
Пральныя парашкі ў гэтай краме не змяніліся ў цане, толькі адзін від падаражэў з 36,69 да 40,15 рубля за пачак на 4 кг.
Крамы № 2 і № 3. Тавары на акцыі, цэны за 5 і 7 кастрычніка
Шмат якія тавары, якія былі на акцыі, не змяніліся ў цане, хоць акцыі не забаранялі спыняць. Асобныя тавары проста зніклі з продажу. Зялёны гарошак патаннеў на 17 %, або 77 капеек, а пакунак фасовачных пакетаў – аж на 33 %, або 66 капеек. Але шэраг акцыйных тавараў падаражэў да цэнаў, якія былі да акцыяў: напрыклад, памідоры – на 10 %, або 35 капеек, жаночыя калготы – на 16 %, або 90 капеек, гранатавы сок – на 29 %, або 2,5 рубля, распушчальная кава – на 65 %, або на 8,5 рубля за слоік на 85 г.
Крама № 4. Ежа для гурманаў, цэны за 5 кастрычніка
Большая частка тавараў не змянілася ў цане. Зніклі сыры «Valio Oltermanni», «Chevrette Frico» і «Grana Padano Trentino», на 3–4 % падаражалі мясныя паўфабрыкаты. Сыравяленае філе кураняці патаннела з 30,9 да 30,7 руб/кг, а марская капуста са смакам ўасабі цяпер на акцыі: была за 3,2 рубля, стала за 2,4 рубля.
Крама № 5. Тэхніка, цэны за 6 кастрычніка
Тавары амаль не знікалі з продажу. Фен, міксер, сокавыціскалка, вертыкальныя пыласосы і некаторыя іншыя тавары не змяніліся ў цане. Зімовыя аўтамабільныя апоны патаннелі на 6 %, электрачайнік і швабра-мо ппатаннелі на 12 %. Адна мікрахвалёўка «Гарызонт» не змянілася ў цане, другая падаражэла на 10 %, або 20 рублёў. Беларускі апарат магнітатэрапіі падаражэў на 5 % – з 79 рублёў да 82,68 рубля. Папера для прынтара падаражэла на 28 %, або 4,16 рубля за паўтысячы аркушаў. Кітайскі бюджэтны смартфон падаражэў на 10 %, або амаль 50 рублёў. Падгузнікі, якія прадаюцца ў гэтай жа краме, патаннелі на 8 %.
Крама № 6. Кнігі, канцтавары, касметыка, тэхніка ды іншае, цэны за 7 кастрычніка
Цэны на самыя папулярныя кнігі ў гэтай краме абваліліся: антыўтопіі Джорджа Оруэла «Ферма жывёлаў» і «1984» упалі на 32 % і 30 % адпаведна (першая цяпер каштуе 10,5 рубля, другая – 12,16 рубля), раман «Партрэт Дорыяна Грэя» каштуе на 40 % танней (9,86 рубля). Расфарбоўка «Ферма. Сіні трактар» патаннела на 34 % (цяпер каштуе 4,09 рубля), а расфарбоўка «Вясёлыя машынкі» – аж на 58 % танней (2 рублі 5 капеек).
Магчыма, з абвалам цэнаў на антыўтопіі звязаны рост цаны на антыстрэсавы мячык: ён падскочыў у цане на 33 %, цяпер каштуе як «Ферма жывёлаў». Паштоўка «Давай станем старымі і агіднымі разам» патаннела на 19 % і цяпер каштуе толькі 1,85 рубля.
Шарыкавая асадка патаннела на тыя ж 33 % (мінус 1,3 рубля), аловак з гумкаю – на 44 % (мінус 96 капеек). Колькі відаў сшыткаў знікла, адзін патаннеў на 16 %. Скрэтч-мапа Беларусі патаннела на 2 %.
Тэхніка ў гэтай краме ўпала ў цане на 10–30 %: навушнікі-затычкі каштуюць 11,63 рубля замест 14,14, флэшка на 16 Гб – 13,79 рубля замест 18, фен – 54,87 рубля замест 63,05, кававарка – 91,8 рубля замест 102, вентылятар – 125,08 рубля замест 147,52…
Гэтая ж крама гандлюе касметыкаю. Шмат найменняў пазнікала, бальзам для вуснаў і кандыцыянер для валасоў упалі ў цане на больш як 40 %, а зубная паста падаражэла на 18 %. Таксама тут прадаюцца рэдкія харчовыя тавары: газаваны напой патаннеў на 14–16 %, але імпартны корм для катоў знік з продажу.
Алесь Наваборскі belsat.eu
