Сёння адзначаюць Міжнародны дзень барацьбы за поўную ліквідацыю ядравай зброі. Нягледзячы на міжнародныя дамоўленасці, распаўсюджванне ўзбраення расце. Няспынна паўстаюць новыя выклікі, напрыклад, ядравы шантаж Крамля і Лукашэнкі.
Глядзіце сюжэт у нашым відэа:
Арганізацыя Аб’яднаных Нацыяў вызначыла ядравае раззбраенне ў якасці адной з галоўных сваіх мэтаў. З таго моманту прайшло 77 гадоў, але і цяпер у свеце застаецца 12 512 адзінак падобнага ўзбраення. Сёння, у Міжнародны дзень барацьбы за поўную ліквідацыю ядравай зброі, генеральны сакратар ААН Антонью Гутэрыш звярнуўся да міжнароднай супольнасці:
«Праз геапалітычны недавер і суперніцтва ядравая рызыка ўзнялася да ўзроўню, якога не было з часоў халоднае вайны. Прагрэс у справе перадухілення выкарыстання, распаўсюду і выпрабавання ядравай зброі зводзіцца на нішто. Дзяржавы, якія валодаюць ядравай зброяй, мусяць падаць прыклад праз выкананне сваіх абавязанняў у раззбраенні і праз абавязанні ніколі і ні пры якіх абставінах не выкарыстоўваць ядравай зброі. Давайце ж супольнымі намаганнямі раз і назаўжды зробім так, каб месца гэтым сродкам разбурэння было толькі ў падручніках гісторыі».
Да так званага ядравага клубу – дзяржаваў, якія ажыццявілі распрацоўванне, вытворчасць і выпрабаванні ядравай зброі, – належаць ЗША, Расея, Вялікая Брытанія, Францыя, Кітай, Індыя, Ізраіль, Пакістан, КНДР. У той жа час шэраг ядравых краінаў не ўдзельнічаюць у Дамове аб нераспаўсюдзе ядравай зброі. Мікалай Сокаў з Венскага цэнтру ў справах раззбраення і нераспаўсюду ўпэўнены, што ліквідацыя ядравай зброі немажлівая:
«Мы жывем ва ўмовах сістэмнага канфлікту, калі гаворка ідзе пра будучыню ўсёй сістэмы міжнародных адносін. І з пункту гледжання пэўнага шэрагу краін, ліквідацыя ядравай зброі адкрые магчымасць для трэцяй сусветнай вайны звычайным узбраеннем».
Сурʼёзным выклікам міжнароднай бяспецы сталі заявы ў Крамлі аб гатовасці ўжыць ядравую зброю. А сёлета ў лютым Расея абвесціла аб прыпыненні ўдзелу ў дамове з ЗША аб узаемным скарачэнні ядравых узбраенняў. Падчас прамовы ў Генеральнай асамблеі ААН 19 верасня прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі паставіў пад сумнеў існую міжнародную сістэму прадухілення ядравай пагрозы:
« Паглядзіце, што зрабіла Расея з нашай Запарожскай электрастанцыяй. Яны абстралялі і акупавалі яе, а цяпер шантажуюць усіх радыяцыйнымі ўцечкамі. Ці ёсць сэнс у скарачэнні ядравай зброі, калі Расея ў той жа момант узбройвае атамныя электрастанцыі?»
Сёння расейская ядравая зброя, верагодна, завезеная ў Беларусь. Паводле Яўгена Красуліна, кандыдата гістарычных навук, гэта выключныя выпадкі, калі цяпер, пасля заключэння Дамовы аб нераспаўсюдзе ядравай зброі, размяшчаюць на чужой тэрыторыі гэтую ядравую зброю. Гэта сведчыць у першую чаргу аб тым, што краіна, якая такую зброю размяшчае, жадае выключыць сваю тэрыторыю з мажлівага ядравага канфлікту, і падставіць чужую тэрыторыю.
Спецыяліст па ядравым раззбраенні Мікалай Сокаў мяркуе, што ядравая зброя ў Беларусі – ненадоўга:
«У Расеі заўсёды была пэўная палітыка наконт таго, што ядравая зброя павінна захоўвацца на нацыянальнай тэрыторыі. Таму, я думаю, што ў прыватных размовах, асабліва ў размовах з кітайскімі калегамі, пазіцыя Расеі такая, што гэта часовая зʼява».
Яўген Красулін дадае:
«Такое ўражанне, што стратэгічнае мысленне – не самы моцны бок што менскага кіраўніцтва, што маскоўскага. За іх стратэгічна думае Кітай. Кітай ужо прадэманстраваў, недвухсэнсоўна, што ён рэзка супраць прымянення ядравай зброі».
У адказ на сённяшнія новыя выклікі ААН настойвае на выкарыстанні дыпламатыі і перамоваў для ліквідацыі ядравай пагрозы. Гаворачы аб небяспецы знаходжання ядравай зброі ў Беларусі, навуковец Мікалай Сокаў называе змену існага рэжыму на дэмакратычны як адну з асноўных перадумоваў для паслаблення ядравай напружанасці.
Аляксандр Асколаў, «Белсат»
