беларускія гісторыкі

Хто і як стварыў інтэрнэт-бібліятэку kamunikat.org? Што за Беларускае гістарычнае таварыства існуе ў Беластоку? Якое месца займае творчасць навукоўцаў-гуманітарыяў з Беласточчыны ў беларускай гістарычнай навуцы?

Рукі звязаныя за спінаю, целы аблітыя вапнаю. На гары Гедыміна ў Вільні археолагі знайшлі парэшткі сямі чалавек, якія імаверна загінулі гвалтоўнаю смерцю. Сярод іх, паводле папярэдніх дадзеных, і адзін з найбольш знаных кіраўнікоў антырасейскага паўстання 1863 года Зыгмунд Серакоўскі. Пра гэта заявілі ў Міністэрстве культуры Літвы.

А ці ёсць увогуле што святкаваць трэцяга ліпеня ўсёй краіне і за такі кошт? Расейскія вайскоўцы і тэхніка, у тым ліку ўдзельнікі анексіі ўкраінскага Крыму – не адзіны сумнеўны момант у адзначэнні Дня незалежнасці. Спрэчная сама дата – 3-га ліпеня.

«Залаты век Беларусі» – тэрмін, які не сустрэнеш у афіцыйных падручніках і энцыклапедыях, але ён шырока выкарыстоўваецца ў прыгожым пісьменстве і ў навуковай гістарыяграфіі.

Еўропа адзначыла гадавіну заканчэння Другой сусветнай вайны. 8 траўня 45-га года ўступіў у сілу безагаворачны акт аб капітуляцыі Нямецкіх узброеных сілаў. Нават праз 7 дзясяткаў гадоў пасля заканчэння Другой сусветнай вайны ў Беларусі на афіцыйным узроўні кажуць пра яе не ўсю праўду.

Пад пагрозаю абвалу апынулася Замкавая гара ў Наваградку, а гэта значыць, што абрынуцца можа і вежа Наваградскага замку. Прычыніліся да гэтага і грунтовыя воды, і неабдуманае спілаванне дрэваў на схілах, і недапрацоўкі адмыслоўцаў. Меркаванні ж чыноўнікаў падзяліліся: адныя ўвогуле не бачаць пагрозы, іншыя запэўніваюць, што ўжо сёлета будзе ўмацаваны схіл гары. Ці атрымаецца ўратаваць руіны старажытнага замку?

Шляхецкі род Пуслоўскіх з – пад Слоніму здолеў адаптавацца да ўмоваў царскае Расеі. У пачатку XIX ст. ператварыў маёнтак каля Слоніму ў буйны прамысловы цэнтр, разбагацеў, але застаўся верны Рэчы Паспалітай. Цітус Пуслоўскі ў 1830 г. зарганізаваў, узброіў і стаў на чале тысячнага атраду паўстанцаў супраць Расеі. У XX ст. камуністы выкарыстоўвалі папяровую фабрыку Пуслоўскіх, але павагі да яе заснавальніка не выказвалі – перайменавалі Альбярцін у пасёлак Фабрычны. Сапраўдную назву вярнулі ўжо ў незалежнай Беларусі.

460 год таму назад нарадзіўся Леў Сапега – найвыбітнейшы дзяржаўны дзеяч у гісторыі нашай краіны. У 13-гадовым узросце ён распачаў навуку ў Лейпцыгскім універсітэце, вывучыў 5 моваў, а вярнуўшыся на радзіму зрабіў бліскучую палітычную карʼеру. Але ці дастаткова цяпер ушанаваная ў нашай краіне гэтая легендарная асоба?

Якой павінна быць Беларусь? На якія ідэалы і постаці нам варта абапірацца на нашым гістарычным шляху?