Według Mariusza Marszewskiego i Krzysztofa Strachoty z Ośrodka Studiów Wschodnich rezygnacja z urzędu 78-letniego przywódcy “rozpoczyna długo oczekiwany i planowany proces sukcesji władzy za życia i pod kontrolą Nursułtana Nazarbajewa“.
Moment “rozpoczęcia sukcesji został, jak się wydaje, dostosowany zarówno do narastających ograniczeń wiekowych i zdrowotnych (Nazarbajewa), jak też do symbolicznego wydźwięku tradycyjnego kazaskiego Nowego Roku – Nauryzu”, obchodzonego w czwartek – zauważają eksperci.
Wskazują, że pomimo tego, że Nazarbajew rezygnuje z urzędu prezydenta, “zachowuje w rękach newralgiczne instrumenty władzy”. Wyjaśniają, że pozostaje on na czele Rady Bezpieczeństwa, dzięki czemu zachowa kontrolę nad resortami siłowymi, i wciąż będzie szefem rządzącej partii Nur Otan, co daje mu kontrolę nad aparatem urzędniczym. Analitycy zwracają uwagę, że na najważniejszych pozycjach w resortach siłowych są osoby bliskie Nazarbajewowi.
Nazarbajew zachowa też specjalne uprawnienia, wynikające z przysługującego mu tytułu Pierwszego Prezydenta Republiki Kazachstanu i Lidera Narodu (Ełbasy), m.in. pozostanie “najważniejszym arbitrem w kwestiach rozwoju, polityki zagranicznej i bezpieczeństwa” – dodają.
Zdaniem komentatorów Nazarbajew od lat podejmował działania mające na celu “namaszczenie” swojego następcy.
– Tradycyjnie do roli tej typowani byli albo członkowie najbliższej rodziny (zwłaszcza córka Dariga, m.in. przewodnicząca Senatu od 20 marca br.), albo też zaufani, wieloletni współpracownicy prezydenta (wśród nich p.o prezydenta Kasym-Żomart Tokajew) – wskazują.
Eksperci nie wykluczają jednak pojawienia się wśród kandydatów przedstawiciela młodszego pokolenia. “Czarnym koniem” Marszewski i Strachota nazywają Samata Abisza, bratanka Nazarbajewa, który obecnie jest generałem i wiceprzewodniczącym Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego.
Komentatorzy z dużym prawdopodobieństwem wykluczają “poważną konkurencję” dla kandydatów obozu rządzącego ze strony opozycji, którą określają jako niezorganizowaną i niemającą lidera.
Wśród możliwych napięć, do których może dojść w czasie wyłaniania następcy Nazarbajewa, komentatorzy wymieniają starcia w elicie rządzącej oraz protesty społeczne. Demonstracje, jak wskazują eksperci OSW, mogą być podsycane przez emigracyjną opozycję.
Protesty mogą być zdaniem analityków “wykorzystywane przez państwa sąsiednie – głównie Rosję i Chiny, dla których sukcesja władzy w Kazachstanie ma strategiczne znaczenie”.
Faktyczne odejście Nazarbajewa z polityki będzie zdaniem analityków “przełomem i testem dla państwa”.
– Zważywszy zaś na rolę, jaką odgrywa on w polityce regionalnej, amortyzując rywalizację chińsko-rosyjską, będzie to również wyzwanie dla całej Azji Centralnej – podsumowują.
pj/belsat.eu wg PAP
