Mieszkańcy białoruskiej stolicy zebrali się dziś w lesie kuropackim, by przywrócić pamięć o artystach i działaczach kultury, którzy 82 lata temu zostali zamordowani przez stalinowskie NKWD.
W nocy z 29 na 30 października 1937 roku w mińskiej katowni NKWD rozstrzelano ponad stu przedstawicieli białoruskiej inteligencji – literatów, naukowców, nauczycieli, dziennikarzy, prawników, polityków. Wśród nich byli najwybitniejsi białoruscy poeci. Wyniszczenie elit pozwoliło bolszewikom na rusyfikację i sowietyzację białoruskiego społeczeństwa.
W tym roku po raz kolejny pamięć o ofiarach przywracana jest w miejscu, w którym najprawdopodobniej spoczywają – w uroczysku Kuropaty pod Mińskiem. Według szacunków historyków, NKWD pogrzebało w tym lesie od 10 do 250 tysięcy swoich ofiar – w tym tysiące Polaków. Jednak dokładna liczba osób spoczywających w Kuropatach nie jest znana – władze nie pozwoliły na przeprowadzenie tam ekshumacji oraz nie otworzyły archiwów.
Akcja pamięci rozpoczęła się o godzinie 20 pod krzyżami Golgoty Kuropackiej. Odczytano nazwiska literatów zamordowanych tej samej nocy 82 lata temu. Po każdym nazwisku następowało uderzenie w dzwon.
Później prawosławny duchowny odmówił z zebranymi modlitwę za zmarłych.
W Kuropatach przemówiły dziś też osobistości białoruskiej kultury niezależnej – m.in. historyk i pisarz Uładzimir Arłou.
Organizatorzy wydarzenie podkreślają, że “nie jest to protest ani wiec – to przywrócenie pamięci o niewinnych ludziach, w miejscu, w którym dokonano ludobójstwa na Białorusinach”. By wydarzenie odbyło się bez przeszkód, trzeba było opłacić “ochronę” milicji – pieniądze pochodziły ze zbiórki w internecie.
Nie jest to jedyna w tym tygodniu akcja upamiętnienia ofiar stalinizmu w Mińsku. Dziś o godzinie 11 z Cmentarza Kalwaryjskiego wyruszył Szlak Pamięci po miejscach represji stalinowskich
Również dziś o godzinie 19 pod siedzibą KGB, dawnym budynkiem NKWD, stanął Łańcuch Pamięci. Aktywiści opozycji, z byłym więźniem i kandydatem na prezydenta Mikołą Statkiewiczem oddali pamięć rozstrzelanym poetom przed miejscem ich kaźni.
31 października o 18.30 w przestrzeni artystycznej Ok16 odbędzie się wieczór poezji i wystawa portretów białoruskich literatów zamordowanych przez NKWD.
3 października z centrum Mińska w kierunku Kuropat wyruszy tradycyjny pochód pamięci – Dziady. Jego organizatorzy otrzymali dziś pozwolenie władz i marsz będzie legalny.
W białoruskim internecie pojawiła się też inicjatywa pisania wierszy i krótkich utworów prozatorskich poświęconych represjom stalinowskim. Autorzy oznaczają je hasztagami #Курапаты і #Ночпаэтаў (#Kuropaty i #Nocpoetów).
mh,pj/belsat.eu
