Czasiw Jar pozostaje najgorętszym punktem na linii frontu: we wschodniej części miasta toczą się już walki uliczne. W ciągu sześciu miesięcy walk o wieś Nowomychajliwka, na południe od okupowanej Marjinki, armia rosyjska straciła ponad 300 pojazdów opancerzonych, a rosyjskie Ministerstwo Obrony przekazało komunikat o „wyzwoleniu” miejscowości. W zeszłym tygodniu na Krymie ukraińskie ataki rakietowe nie tylko uszkodziły rosyjską bazę lotniczą w Dżankoju, ale także zniszczyły statek ratowniczy Kommuna, najstarszy okręt rosyjskiej marynarki wojennej.
Czasiw Jar priorytetem dla Sił Zbrojnych Rosji
Walki na wschodnich obrzeżach miasta Czasiw Jar, położonego kilka kilometrów na wschód od okupowanego Bachmutu, trwają już trzeci tydzień, ale większość dzielnicy Kanał, jedynej części miasta po tej stronie kanału Siewierski Doniec-Donbas, jest kontrolowana przez ukraińskich obrońców. Od pewnego czasu ustabilizowała się również sytuacja na flankach, uniemożliwiając Rosjanom dokonanie okrążenia od północy i południa.
Podczas szturmu Czasiwego Jaru Rosjanie stosują taktykę, która przynosi im sukcesy od początku 2024 roku – zrzucając lotnicze bomby kierowane (KAB) na ukraińskie pozycje i stawiając na przytłaczającą przewagę w ogniu artyleryjskim, która powstała z powodu poważnego niedoboru amunicji w Siłach Zbrojnych Ukrainy. Według rzecznika zgrupowania ukraińskich wojsk Chortyca ppłk Nazara Wołoszyna Rosjanie używają pocisków produkcji północnokoreańskiej i chińskiej do ostrzału Czasiwego Jaru.
Według Nikkei Asia Pjongjang przekazał rosyjskiemu wojsku ponad 3 miliony pocisków artyleryjskich od września 2023 roku, a fabryki broni realizujące rosyjskie zamówienia działają na „pełnych obrotach”. Jednak rosyjscy żołnierze wielokrotnie narzekali na jakość amunicji dostarczanej przez KRLD.
W ciągu ostatniego tygodnia Rosjanie aktywnie ostrzeliwali Czasiw Jar pociskami fosforowymi. Użycie tej amunicji na obszarach, na których mogą znajdować się cywile, jest zabronione przez Konwencję Genewską. Według najnowszych doniesień w mieście pozostaje około 700 mieszkańców, z których większość kategorycznie odmawia opuszczenia swoich domów.
Pomimo oświadczeń przedstawicieli dowództwa Sił Zbrojnych Ukrainy, że w Czasiwym Jarze nie ma rosyjskich żołnierzy, niektórzy ukraińscy obserwatorzy są innego zdania. Na przykład bloger Bohdan Mirosznikow napisał rano 21 kwietnia, że walki trwają zarówno na skrajnych wschodnich ulicach miasta, jak i w sektorze prywatnym w północno-wschodniej części miasta. Według niego walki tutaj są „bardzo ciężkie”. Z kolei dziennikarz Jurij Butusow napisał o pozycjach, które według niego co chwilę przechodzą „z rąk do rąk”. Jednak trzy tygodnie po pierwszym przebiciu się Rosjan do granic miasta, należy stwierdzić, że ich natarcie zostało zatrzymane, a linia frontu nie uległa większym zmianom w ciągu ostatniego tygodnia.
19 kwietnia prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski odwiedził jedno ze stanowisk dowodzenia 41. Samodzielnej Brygady Zmechanizowanej w pobliżu miasta. Rozmawiał z dowództwem jednostki, która bierze udział w bitwie o miasto, a także tradycyjnie odznaczył zasłużonych żołnierzy. Nie jest to pierwsza podróż Zełenskiego na linię frontu. Wcześniej odwiedził m.in. Siewierodonieck, Bachmut, Awdijiwkę (dziś okupowane) i Robotyne w szczytowym momencie walk o te miejscowości.
Setki pojazdów opancerzonych w zamian za „wyzwolenie” Nowomychajliwki
Wieś Nowomychajliwka, rozciągająca się cztery i pół kilometra ze wschodu na zachód, była przed wojną domem dla około 1500 osób. Stała się aktywną strefą walk na początku 2024 roku, po tym jak rosyjskie siły zbrojne całkowicie zajęły Marjinkę, położoną niecałe 10 kilometrów na północ od wioski.
Wieczorem 20 kwietnia rosyjscy propagandyści zaczęli rozpowszechniać informacje o całkowitym „wyzwoleniu” Nowomychajliwki. Jako potwierdzenie opublikowali zdjęcie żołnierzy rosyjskich sił zbrojnych na tle pomnika poległych w II wojnie światowej. Jednak pomnik ten stoi w centralnej części wsi, podczas gdy nadal nie ma wizualnych dowodów na obecność Rosjan na zachodnich obrzeżach wsi. Rosyjskie Ministerstwo Obrony ogłosiło „wyzwolenie” wioski w poniedziałek 22 kwietnia.
Analitycy ukraińskiego projektu DeepState również potwierdzili utratę wioski, zakreślając obszar miejscowości na czerwono.
Znaczenie tej wsi dla rosyjskiego dowództwa polega na tym, że jej zdobycie umożliwia zbliżenie się do leżącej nieopodal wsi Konstantynówka i autostrady do Wuhłedaru (O0532), wzdłuż której łatwiej jest rozwinąć ofensywę przeciwko obrońcom miasta.
Położone na wzgórzu miasto Wuhledar jest jednym z priorytetowych celów sił rosyjskich w obwodzie donieckim. Zimą 2023 roku Rosjanie przeprowadzili kilka zakrojonych na szeroką skalę ataków na miasto, ale zostali zmuszeni do odwrotu z powodu ciężkich strat. Teraz, biorąc pod uwagę zajęcie Nowomychajliwki i sąsiednich wiosek, a także dostęp do autostrady O0532, mogą próbować okrążyć Wuhledar.
Nowomychajliwka jest jednym z jaskrawych przykładów ceny, jaką dowództwo rosyjskich sił zbrojnych jest gotowe zapłacić za sukcesy o dość lokalnym charakterze. W zeszłym tygodniu 79. Samodzielna Brygada Desantowo-Szturmowa Sił Zbrojnych Ukrainy poinformowała o zniszczeniu 314 pojazdów opancerzonych wroga w Nowomychajliwce i na podejściach do niej w ciągu sześciu miesięcy walk. Każda rosyjska strata jest zgeolokalizowana i zaznaczona na mapie.
Według ukraińskich wojskowych Rosjanie skoncentrowali na wąskim odcinku frontu siły liczące około 30 tys. żołnierzy w celu zdobycia wioski. Kilka tysięcy z nich, według strony ukraińskiej, zostało zabitych.
Ukraińcy stracili w walkach 5 amerykańskich czołgów Abrams
Amerykańskie czołgi Abrams są powszechnie uznawane za jedne z najlepiej chronionych pojazdów bojowych tego typu na świecie. Wielu ekspertów nazywa ten pojazd najlepszym czołgiem bojowym w służbie współczesnych armii. Jednak przed Ukrainą doświadczenie w jego użyciu bojowym było ograniczone – w porównaniu z Ukrainą – do konfliktów o bardzo ograniczonej intensywności w Iraku czy Afganistanie.
W sumie USA przekazały ukraińskiej armii 31 czołgów Abrams. Pierwsze pojazdy zostały dostarczone pod koniec września 2023 roku. Dwa miesiące później zostały zauważone na linii frontu – po raz pierwszy w pobliżu Kupiańska w obwodzie charkowskim.
Od początku 2024 roku czołgi przekazane przez Stany Zjednoczone aktywnie uczestniczyły w walkach w rejonie Awdijiwki. Tam też poniosły pierwsze straty – w mediach społecznościowych można znaleźć kilka różnych filmów przedstawiających trafione czołgi Abrams. Według projektu analitycznego Oryx, który rejestruje tylko wizualnie potwierdzone straty sprzętu rosyjskich i ukraińskich sił zbrojnych, do 21 kwietnia ukraińska armia straciła cztery czołgi Abrams – dwa zostały całkowicie zniszczone, a dwa kolejne uszkodzone i porzucone na polu bitwy.
The New York Times, powołując się na swoje źródła w Pentagonie, poinformował, że w ciągu ostatnich dwóch miesięcy, w których miały miejsce wszystkie straty czołgów Abrams na Ukrainie, pięć pojazdów zostało wycofanych z eksploatacji. Kolejne trzy czołgi zostały uszkodzone, ale nadają się do naprawy.
Amerykańscy analitycy, nadal nazywając Abramsa najpotężniejszym czołgiem na świecie, wskazują na zmieniający się charakter działań wojennych, w których czołg nie jest już tak skuteczny. Winowajcą są drony, które z dużą dokładnością trafiają w najmniej chronione części czołgu, na które wcześniej projektanci nie zwracali uwagi – górną część wieży, szczelinę między wieżą a kadłubem oraz tylną część bloku silnika. Wojna na Ukrainie może radykalnie wpłynąć na projektowanie i bezpieczeństwo czołgów przyszłości.
Niemniej jednak Abrams pozostaje najlepszym czołgiem wojny rosyjsko-ukraińskiej pod każdym względem. Wojna pokazała również, że jego przeżywalność jest zauważalnie wyższa niż „najlepszego” czołgu rosyjskiego – T-90M Proryw.
Przyczółek w Krynkach wciąż rośnie
Na początku ubiegłego tygodnia rosyjski korespondent wojenny Władimir Romanow napisał, że ukraińskie siły zbrojne zwiększyły swoją obecność na lewym (wschodnim) brzegu Dniepru we wsi Krynki, o którą toczą się walki od około pół roku. Dwa miesiące temu rosyjski minister obrony Siergiej Szojgu powiedział Władimirowi Putinowi, że w tej miejscowości „nie ma już ukraińskich żołnierzy”.
Według Romanowa Ukraińcy przejęli kontrolę nad kolejnymi 500 metrami kwadratowymi na zachód od Krynek. Dla walk na tym odcinku frontu taka ekspansja jest znaczącym sukcesem. W rezultacie, według Romanowa, całkowita długość przyczółka ukraińskiego wzrosła do półtora kilometra, a jego głębokość do 200 metrów. Korespondent twierdzi, że przyczółek ten jest broniony przez około 80 ukraińskich żołnierzy, a sukces został osiągnięty dzięki temu, że jedna z rosyjskich jednostek opuściła swoją pozycję bez walki.
Ukraińskie źródła nie potwierdzają tej informacji, ale też jej nie zaprzeczają. W porównaniu z innymi częściami frontu, w Krynkach dowództwu najlepiej udaje się zachować ciszę informacyjną.
Linia frontu w Krynkach od dłuższego czasu pozostaje praktycznie niezmieniona – Ukraińcy wciąż nie są w stanie przerzucić sprzętu i dużej liczby żołnierzy na lewy brzeg z powodu rosyjskich dronów atakujących okręty i naprowadzających artylerię. Z kolei ukraińskie drony również uniemożliwiają rosyjskiemu sprzętowi zbliżenie się do Krynek, więc walki tam w ostatnich miesiącach zostały zredukowane do wzajemnego ostrzału i potyczek między małymi grupami piechoty.
Przez kilka tygodni z rzędu analityk Naalsio, który rejestruje wszystkie potwierdzone wizualnie straty rosyjskiego i ukraińskiego sprzętu w Krynkach i Awdijiwce, nie odnotował praktycznie żadnych strat po żadnej ze stron. Jest to jedyny odcinek frontu, na którym walczy wyłącznie piechota.
Nowy atak na okupowany Krym
Ataki na obiekty wojskowe na okupowanym Krymie od dawna są zjawiskiem systematycznym. W zeszłym tygodniu ukraińskie siły zbrojne przeprowadziły ataki rakietowe na lotnisko wojskowe w Dżankoju i infrastrukturę portową w Sewastopolu.
Ukraińcy ostrzelali Dżankoj we wczesnych godzinach porannych 17 kwietnia. Seria eksplozji doprowadziła do kilku pożarów w pobliżu lotniska. Zdjęcia satelitarne wykonane na miesiąc przed ostrzałem pokazały rosyjskie śmigłowce szturmowe stacjonujące tam i chroniące je przed nalotami baterie najnowszych rosyjskich systemów rakietowych ziemia-powietrze S-400.
S-400 okazały się bezsilne wobec rakiet balistycznych ATACMS przekazanych Ukrainie przez Stany Zjednoczone. To dopiero drugie odnotowane użycie amerykańskich pocisków dalekiego zasięgu, o których dostawę Kijów aktywnie zabiegał od ponad roku. W nocy 17 października 2023 roku zostały one użyte w niszczycielskim ataku na lotniska w okupowanym Berdiańsku i Ługańsku. W zeszłym tygodniu również bez przeszkód uderzyły w cele.
Zdjęcia satelitarne wykonane po ataku na Dżankoj potwierdzają zniszczenie co najmniej czterech wyrzutni S-400, sprzętu pomocniczego, składu amunicji i uszkodzenie infrastruktury lotniska. Ocalałe śmigłowce i samoloty bazujące w Dżankoju zostały wycofane na inne lotniska.
Rankiem 21 kwietnia przeprowadzono kolejne uderzenie na bazę rosyjskiej Floty Czarnomorskiej w Sewastopolu. Tym razem eksplozje miały miejsce w porcie, w pobliżu nabrzeża nr 15 w zatoce Holandia, po czym wybuchł pożar. Według lokalnych mieszkańców zapalił się okręt ratowniczy Kommuna.
Kommuna to wyjątkowy okręt. Jest jedyną jednostką Floty Czarnomorskiej przeznaczoną do operacji ratunkowych w przypadku zatonięcia okrętu podwodnego, ale i najstarszym okrętem wojennym w Rosji i na świecie, który wciąż jest w służbie. Kommuna została zwodowana w 1913 roku, będąc na przemian we flotach Imperium Rosyjskiego, Rosji Radzieckiej. ZSRR i Federacji Rosyjskiej.
Ukraińskie dowództwo potwierdziło już, że rosyjski statek ratowniczy został trafiony, a zakres uszkodzeń jest obecnie ustalany.
Analitycy ukraińskiego projektu InformNapalm stwierdzili po niedzielnym ataku, że został on przeprowadzony w miejscu, gdzie 19 kwietnia zacumowany był okręt Kommuna. Jednak kilkadziesiąt metrów od statku ratowniczego znajdował się duży okręt desantowy Jamał. Mógł on być celem ataku, a fragmenty prawdopodobnie zestrzelonej rakiety spowodowały pożar na najstarszym rosyjskim okręcie wojennym.
Iwan Łysiuk/ vot-tak.tv, lp/ belsat.eu
