На фестывалі «Лістапад» гран-пры атрымаў украінскі фільм «Атлантыда», прысвечаны вайне паміж Украінай і Расеяй. Беларусы сустракаюць авацыямі такі выбар журы.
На пытанне «Што значыць для вас менскі кінафестываль «Лістапад»?» мне адказалі некалькі ўплывовых чалавек.
Генеральны прадзюсар папулярнай беларускай стужкі «Крышталь» Валерый Дзмітрачэнка:
Так, на нашым фестывалі пакуль што не бывае вялікіх міжнародных кінапрэм’ераў, таксама няма кінарынку. Але яго арганізацыя – выбітная. Я нават здзіўляюся. Бо бачу ў гасцях шэрагі дырэктараў вялікіх суседскіх кінафестываляў – Варшаўскага, Літоўскага, нямецкага з гораду Котбус ды іншых. Гэта не мала. Гэта падмурак для далейшага развіцця «Лістапада». А потым, глядзіце, нашы кінаадмыслоўцы пачынаюць вывучаць мовы. Мы ж непісьменныя ў еўрапейскім сэнсе, не можам самастойна кантактаваць, не ведаем моваў. Працэс авалодання мовамі зрушыў з месца. Я цешуся, што моладзь пачынае выходзіць на міжнародны ўзровень. У «Лістападзе» я бачу своеасаблівы рухавік, які набліжае культурніцкае жыццё Беларусі да ўзмацнення стасункаў з усім светам.
Вядомы беларускі рэжысёр-дакументаліст Андрэй Куціла:
Які бізнес? Грошай на гэтым фестывалі пакуль што няма. Для мяне галоўнае значэнне – гэта кантакт з гледачамі на радзіме. Я цешуся, бо менскія «Сільверскрыны» [сетка кінатэатраў. – Belsat.eu] нават замянілі залы на больш вялікія для беларускай прэмʼеры маёй апошняй стужкі «Стрыптыз і вайна». Гледачы купілі квіткі, гэта не акрэдытаваныя журналісты, якіх запрашаюць бясплатна глядзець прэмʼеры. Людзі сапраўды цікавяцца тым, што я зняў. Сарафаннае радыё працуе, яны чуюць, што гэта цікава. Гэта і ёсць сапраўдны прыз для мяне.
Андрэй Куціла прадставіў на «Лістападзе» дзве стужкі: «Summa» пра сяброўства польскага мастака ветэрана і беларускай дзяўчыны мастачкі, а таксама «Стрыптыз і вайна» – праўнука стрыптызёра і дзеда вайсковага ветэрана. Абодва знятыя з дапамогай тэлеканалу «Белсат». «Summa» атрымала 2 прызы на «Лістападзе» – ад нацыянальнага журы і ад Гільдыі беларускіх крытыкаў, а «Стрыптыз і вайна» – адмысловы прыз журы дакументальнага кіно.
Вядомы беларускі рэжысёр Уладзімір Янкоўскі (на фестывалі ён працаваў сябрам журы ігравога кіно):
На мой погляд, «Лістапад» моцна змяніўся з тых часоў, калі там кіраваў мой бацька – народны артыст СССР Расціслаў Янкоўскі. Тады гэта была такая савецкая імпрэза. Ведаеце, знакамітыя артысты з постсавецкіх мясцін, прэмʼеры фільмаў… Тады медыйнае асяроддзе было іншае. Цяпер мы жывем у пераходны перыяд. Шмат чаго змяняецца. І «Лістапад» пакуль што не мае вялікіх бізнесовых сэнсаў, але пачынае мець адметнасць у нацыянальным культурным жыцці краіны з назваю Беларусь. Дарэчы, мой фільм «Янка Купала» мае такі ж сэнс. Гэта спроба згадаць, што мы беларусы, згадаць сваю мову і культуру. Бо мы амаль што сцёртая нацыя. Нам неабходна паступова аднаўляць сваю нацыянальную годнасць. Фестываль «Лістапад», фільм пра Янку Купалу – гэта элементы такога аднаўлення. Хай нам хопіць цярплівасці на гэтым шляху.
Здымкі «Янкі Купалы» завершаныя. Цяпер адбываецца пост-прадакшн фільма. Неўзабаве Валодзя Янкоўскі разам з патрыярхам стварэння фанаграм для кіно Сяргеем Чупровым едуць у Прагу, каб перазапісаць гук для стужкі. Затым плануюць паказваць «Янку Купалу» на міжнародных фестывалях і, безумоўна, беларускай грамадскасці.
Пералічу некалькі галоўных узнагарод «Лістапада». Польскі фільм «Цела Божае» атрымаў некалькі прызоў: «Выбар гледачоў», «Адмысловы прыз» журы ігравога конкурсу, а таксама «прыз за найлепшую рэжысуру». Гэты фільм уздымае тэму праблемаў унутры касцёла ў Польшчы. Герой крымінальнік робіцца святаром і настаўляе вернікаў. Спрэчны сюжэт, але ён выклікае шмат разваг.
Выканаўцу галоўнай ролі ў грузінскім фільме «А потым мы танчылі» Левана Гельбахіяні вызначылі найлепшым акторам – за смелае ўвасабленне вобраза гея-танцора. Пратэсты з патрабаваннямі забараніць паказы стужкі дасюль працягваюцца ў Грузіі.
Найлепшай акторкай назвалі Саламэ Дэмурыю ў стужцы «Удых і выдых» (Грузія, Швецыя, Расея). Яе гераіня вяртаецца ў сямʼю пасля турэмнага тэрміну.
На фестывалі працавалі шэрагі праграм – ад дзіцячага да моладзевага кіно. Пераможцаў вызначылі ў кожнай катэгорыі. Агульныя спісы чытайце на афіцыйным сайце «Лістапада».
Сяргей Філімонаў Belsat.eu