Беларускі ўрад спрабуе ўявіць дзіркі ў бюджэце-2020 праз тое, што Масква працягвае перавод Менску на жорсткую фінансава-эканамічную дыету. Аляксандр Лукашэнка пакуль маўчыць, адседжваючыся ў Эміратах, але не выключана, што паміж саюзнікамі наспявае вялікі скандал.
Пры абмеркаванні ў беларускім парламенце праекта бюджэту на будучы год вылезла вонкі тая непрыемнае акалічнасць, што Масква мае намер скончыць справу з гэтак званай перетаможкай 6 млн тонаў сваёй нафты. Каб не грузіць падрабязнасцямі – гэта быў такі пернік беларусам за даражэйшы газ.
Цяпер пернік адбіраюць, і гэта мінус 423,6 млн долараў.
Другая дзірка – яшчэ 239,3 млн долараў – узнікне праз падатковы манеўр ў расейскай нафтавай галіне, наступствы якога для беларускай эканомікі (губляецца навар ад нафтаперапрацоўкі) Масква адмаўляецца кампенсаваць. Для Беларусі гэта адчувальныя страты.
Прыходзіцца уціскацца перад выбарамі
Дадайце сюды невядомасць з коштам на расейскі газ з 2020 года (Менск хоча цэннік Смаленскай вобласці, але як бы «Газпром» не ўзняў яго яшчэ вышэй), адмова Масквы выдаваць ужо абяцаныя крэдыты – і вось вам красамоўная карціна таго, як Лукашэнка прымушаюць да «паглыбленай інтэграцыі».
У выніку беларускі бюджэт у наступным годзе ўпершыню за доўгі час апынецца дэфіцытным. Запланавана і прыкметнае (на 17,3%) змяншэнне золатавалютных рэзерваў, паколькі прыйдзецца разлічвацца па знешніх даўгах.
Гэта зацягванне фінансавага пасу для нязменнага беларускага прэзідэнта зусім не дарэчы, паколькі ў 2020-м ён ідзе на выбары, перад якімі, наадварот, не грэх улагодзіць электарат. Крэмль ўмее біць у балючае месца.
Як моркаўка перад носам восліка
Нагадаю, што ў верасні прэм’еры Сяргей Румас і Дзмітрый Мядзведзеў парафіравалі праграму паглыблення інтэграцыі. У Менску відавочна спадзяваліся, што пасля гэтага Масква раскрые засекі. Але чорта з два. Крэмль скеміў, наколькі выкрутлівы беларускі партнёр і, мяркуючы па ўсім, на гэты раз вырашыў даціскаць метадычна.
І беларускае начальства стала закіпаць. 1 кастрычніка міністр замежных спраў Уладзімір Макей у інтэрв’ю РБК эзопавай мовай даў зразумець: прыгожы план, каб прэзідэнты падпісалі праграму паглыблення інтэграцыі і зацвердзілі прыкладзены да яе набор дарожных карт да 20-годдзя Саюзнай дзяржавы, гэта значыць 8 снежня, можа паляцець у тартарары, «калі мы не вырашым сённяшнія праблемы». Канкрэтна: падатковы манеўр, пастаўкі сельгаспрадукцыі, цэны на нафту і газ.
Лукашэнка пакуль трымае паўзу, але, ведаючы яго характар, цалкам можна дапусціць, што ў снежні грымне вялікі барабум з біццём інтэграцыйнага посуду.
Бо Масква зараз выкарыстоўвае здзеклівы прыём тыпу морквы перад носам восліка, прымушаючы Менск бегчы па вузкім калідоры, у канцы якога свеціць мяккі аншлюс.
Калі ў рэчышчы выканання дарожных карт Беларусь пяройдзе дэ-факта на нормы расейскага заканадаўства (смешна думаць, што маскоўскія чыноўнікі стануць ламаць, напрыклад, родны падатковы кодэкс ва ўгоду беларусам), а затым і на расейскі рубель, то паглынанне яе эканомікі, а ўслед і з’ядзенне суверэнітэту стануць для Крамля справай тэхнікі.
«Незыгарь» троліць?
Тэлеграм-канал «Незыгарь»
5 лістапада укінуў нібыта-інфу, што быццам Лукашэнка тэлефанаваў з Эміратаў Уладзіміру Пуціну, скардзіўся на непадатлівасць яго ўрада і даваў зразумець, што толькі пасля атрымання жмені пернікаў ад Масквы магчыма ўрачыстае падпісанне пагадненняў па «паглыбленай інтэграцыі».
Не выключана, што гэта чарговая дэза і тролінг загнанага ў цяжкую сітуацыю саюзніка. Але ў прынцыпе інтэнцыі беларускага кіраўніцтва схоплены адэкватна.
Лукашэнка вымушаны упірацца, патрабаваць свайго і рыхтавацца да скандалу, калі Масква ў бліжэйшыя тыдні не пойдзе на саступкі, перш за ўсё па нафце і газу.
Можна дапусціць, што Пуцін дасць адмашку на нейкае змякчэнне перамоўных пазіцый, але вяртання да тлустых для Менску гадоў нафтавага афшора ды іншых выгод паводле формулы «Расея – шчодрая душа» ужо напэўна не будзе.
Куды ні кінь, усюды клін
Перад Лукашэнкам ж у выпадку адмовы падпісваць «паглыбленую інтэграцыю» на ўмовах Масквы рубам паўстае пытанне аб даўно наспелых структурных рэформах. У прынцыпе МВФ гатовы даць грошы, але для гэтага прыйдзецца ламаць звыклы, зручны для аўтарытарнага кіраўніка лад эканомікі, ступаць на слізкі лёд пераўтварэнняў, якія пагражаюць пахіснуць любоўна выбудаваную сістэму.
І другі момант: калі наравісты беларускі лідэр адважыцца зараз кінуць пальчатку Крамлю, то вельмі верагодны жорсткі адказ у кантэксце будучых прэзідэнцкіх выбараў. Прычым адказ як эканамічны (наогул саджаем на галодны паёк), так і палітычны (а ці не хочаце кандыдата ад «рускага свету», падтрыманага і матэрыяльна, і ўсёй моцай расейскай прапагандысцкай машыны?).
Між тым папулярнасьць Лукашэнкі, мяркуючы па ўскосных прыкметах (незалежная сацыялогія разгромлена), моцна здзьмулася, а вось Пуціну многія беларусы сімпатызуюць. Так што ў Крамля ёсць поле для гульні.
Увогуле, можна меркаваць, што ў гэтыя дні нават райскія рэаліі Эміратаў не вельмі цешаць беларускага правадыра: куды ні кінь, усюды клін.
Аляксандр Класкоўскі/АА, палітычны аглядальнік – для belsat.eu
Рэдакцыя можа не падзяляць меркавання аўтара.
