У межах крымінальнай справы ў дачыненні прадстаўнікоў «Белгазпрамбанку» былі «далучаныя да справы» карціны вядомых мастакоў. Разбіраемся, які лёс можа чакаць гэтыя творы мастацтва.
Што адбылося
Да «справы Белгазпрамбанку» следчыя далучылі каля 150 карцінаў коштам у $ 20 млн, якія нібыта збіраліся вывозіць з Беларусі.
«Сапраўдны кошт гэтых актываў можа быць значна вышэйшы. Можна толькі ўявіць, за колькі яны маглі быць прададзеныя на аўкцыёнах!» – заявіў у праграме «Галоўны эфір» на БТ старшыня «Белтэлерадыёкампаніі» Іван Эйсмант.
Пры гэтым тэлеканал буйным планам паказаў карціну «Ева» Хаіма Суціна, якая ўваходзіць у карпаратыўную калекцыю «Белгазпрамбанку». Але менавіта дзякуючы банку яна з’явіліся ў Беларусі. У 2013 годзе банк набыў яе на аўкцыёне Sotheby’s за $ 1 805 000. Таксама БТ паказала карціну Марка Шагала «Зялёны пейзаж» – яе купілі за $ 137 000. Мэтай стварэння карпаратыўнай калекцыі «Белгазпрамбанку» было вяртанне ў Беларусь твораў мастацтва прадстаўнікоў Парыжскай школы, нарадзінцаў Беларусі.
Галерэя «Арт-Беларусь», дзе захоўвалася карпаратыўная калекцыя «Белгазпрамбанку», ад 16 чэрвеня аднавіла працу. Але ўжо без карцін. Працы можна паглядзець на вялікім праектары, а біяграфіі аўтараў і гісторыі палотнаў – па QR кодах у пустых рамах на чыстых сценах галерэі.
Карціны пакуль у галерэі
Як стала вядома TUT.BY, карціны, якія «далучаны да справы», пакуль знаходзяцца ў сховішчы галерэі. Пакуль невядома, ці яны з’яўляюцца рэчавым доказам па справе, ці арыштаваныя для забеспячэння ў наступным пазову для пагашэння шкоды. Пры захаванні карцін важна выконваць усе патрабаванні, у тым ліку адносна тэмпературы.
Што датычыць тэрміновага вывазу карцін за мяжу, пра які казаў Эйсмант, то, каб вывезці прадмет мастацтва, трэба загадзя атрымаць дазвол ад Міністэрства культуры, інакш іх не выпусціць мытня. Паводле TUT.BY, за апошнія месяцы Мінкульт не выдаваў уласніку такіх дазволаў.
Для перавозкі карцін таксама трэба выкарыстоўваць толькі адмысловы транспарт, які забяспечвае амартызацыю, каб карціны не пашкодзіліся ад вібрацыі. Апроч таго, неабходны тэмпературны рэжым. Карціны пакуюць у вялікія скрыні, улічваючы іх памер.
Што далей?
У каментары belsat.eu праваабаронца Гары Паганяйла адзначыў, што супрацоўнікі Дэпартаменту фінансавых расследаванняў КДК, якія распачалі крымінальную справу і ўчынілі выманне карцін, абавязаныя агледзець іх, ацаніць кошт, апісаць і вырашыць працэсуальны статус – ці то рэчавы доказ, ці маёмасць, якую вымаюць для пагашэння нейкіх стратаў ці іншых выдаткаў, звязаных з крымінальнай справай.
«Потым іх трэба будзе захоўваць у адпаведных умовах у пакоях, дзе знаходзяцца рэчавыя доказы па справе ці вынятыя рэчы, лёс якіх пакуль не вызначаны прысудам суда ці самім следствам», – распавёў праваабаронца.
Пры гэтым, наколькі забяспечваецца захаванасць карцін у такіх сховішчах, невядома.
Таксама і суд, і следства павінныя вызначыць, каму належыць маёмасць. Калі гэта карпаратыўная маёмасць банку, то, калі сам банк з’яўляецца адказчыкам за нанесеныя некаму страты, «і гэты нехта заявіў патрабаванне пра кампенсацыю гэтых стратаў, і суд ва ўстаноўленым парадку ў грамадзянскім ці гаспадарчым, а не эканамічным судаводстве, прызнае, што вінаватым сапраўды ёсць банк і з яго падлягаюць выплаты, то за кошт гэтай маёмасці гэтыя страты могуць быць пагашаныя».
«Калі ж будзе выяўлена, што гэтыя карціны належаць некаму з абвінавачаных, то будуць вырашацца два пытанні. Па-першае, ці нажытая гэтая маёмасць злачынным шляхам. Калі ж гэта не даказана і чалавек набыў карціны добрасумленна, але пэўнымі злачыннымі дзеяннямі нанёс некаму страты, тады маёмасць могуць арыштаваць для пагашэння гэтых стратаў. І калі лёс стратаў будзе вырашаць суд, ён можа накласці спагнанне на гэтую арыштаваную маёмасць», – падкрэсліў праваабаронца.
Далей жа карціны могуць выставіць на аўкцыён, прадаць, а атрыманыя сродкі перадаць таму, на чыю карысць было рашэнне суду.
- Раніцай 11 чэрвеня сілавікі прыйшлі з вобшукам у галоўны офіс «Белгазпрамбанку». Таксама ператрусы адбыліся ў офісах кампаніяў «ПрыватЛізінг», «Кампары» і «Кентаўр». ДФР КДК распачаў крымінальную справу паводле ч.2 арт. 243 «Ухіленне ад выплаты падаткаў і збораў у асабліва буйным памеры» і па ч.2 арт. 235 «Легалізацыя сродкаў, атрыманых злачынным шляхам, у асабліва буйным памеры». У якасці падазраваных па крымінальнай справе праходзяць топ-менеджары банку, а таксама прадстаўнікі камерцыйных структураў. Патэнцыйнага кандыдата ў прэзідэнты Віктара Бабарыкі, які кіраваў «Белгазпрамбанкам» 20 гадоў, сярод іх няма, адзначылі ў КДК 11 чэрвеня. Агулаам у межах «справы Белгазпрамбанку» былі затрыманыя 15 чалавек.
- 12 чэрвеня Аляксандр Лукашэнка заявіў, што Віктара Бабарыка датычны да злачыннай дзейнасці топ-менеджараў «Белгазпрамбанку». Старшыня КДК Іван Церцель распавёў, што «фактычна на базе банку імі была створана арганізаваная злачынная група, якая ажыццяўляла вывад грашовых сродкаў на тэрыторыі замежных дзяржаваў». У адказ на пытанне журналістаў, ці датычны да гэтага Віктар Бабарыка, Церцель адзначыў: «Не магу сабе ўявіць, што тое, што рабілася ў банку намеснікамі, магло быць невядома кіраўніку. Магу пацвердзіць, што ў цяперашні час у нас маюцца пераканаўчыя доказы яго датычнасці да дадзенай супрацьпраўнай дзейнасці». Паводле КДК, падчас следчых дзеянняў былі канфіскаваныя вялікія сумы грошай – у тым ліку больш за $ 4 млн і каштоўныя паперы на суму звыш $ 500 тыс.
- Віктар Бабарыка заявіў, што ператрусы і крымінальная справа – гэта ціск на яго і палітычная замова. Патэнцыйны кандыдат распавёў, што вобшукі адбываюцца ў ягоных сябраў і былых калегаў, і такім чынам улады хочуць сфармаваць у яго «комплекс віны». Каментуючы выказвання Лукашэнкі, Бабарыка заявіў: «Калі грошы, пра якія згадваў Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка, знойдзеныя ў маіх сяброў, то я афіцыйна заяўляю: гэта мае грошы». Былы банкір падкрэсліў, што грошы былі атрыманыя легальна і ён збіраўся адлюстроўваць іх у падатковай дэкларацыі.
МГ belsat.eu
