Беларускі афіцыйны лідэр – мастак пераводзіць стрэлкі. Перад адлётам у Сочы, дзе заўтра адбудзецца сустрэча з Уладзімірам Пуціным, Аляксандр Лукашэнка правёў нараду з урадам. І – правільна думаеце – зрабіў міністраў крайнімі.
У кантэксце нафтагазавых цёрак з Масквой кіраўнік дзяржавы заявіў, што Саўміну «неабходна мець планы рэагавання на любы магчымы выклік, а не закрываць амбразуру целамі, калі ўжо пачаўся бой». А таксама паставіў умову:
«…Ні адзін жыхар Беларусі, ні адно прадпрыемства не павінны адчуць на сабе наступствы ад усякага роду манеўраў нашых партнёраў».
https://naviny.belsat.eu/news/lukashenka-prylyatseu-u-sochy-7-lyutaga-momant-istsiny-na-peramovah-z-putsinym/
А хто завёў у пастку?
Маецца на ўвазе перш за ўсё падатковы манеўр ў расейскай нафтавай галіне, з-за якога за мінулы год Беларусь ужо недалічылася, як паведаміў сёння прэм’ер-міністр Сяргей Румас, каля 330 млн долараў. Кампенсаваць ж наступствы гэтага манеўру Масква не хоча, пакуль не будуць выкананыя дарожныя мапы «паглыблення інтэграцыі». А на яе кіраўнік Беларусі ісці не жадае, баючыся страціць уладу над краінай. Вось такі гордзіеў вузел.
Завязаўся ж ён, калі глядзець у корань, праз тое, што сам Лукашэнка на дасвецці прэзідэнцтва, у 1990-х, вырашыў ўхапіць бога за бараду, прыладкаваўшыся да танных расейскіх рэсурсаў. Наўзамен былі паабяцаныя братэрская любоў і гатоўнасць легчы пад танкі НАТО.
І пакуль суседзі пакутавалі на рынкавыя рэформы, «беларускі эканамічны цуд» квітнеў і пах за кошт маскоўскіх субсідый. Але потым Крэмль вырашыў, што даўгі трэба вяртаць. І выцягнуў з пыльнай інтэграцыйнай каморы з азартам падпісаную Лукашэнкам у 1999-м саюзную дамову, у якой – і адзіная валюта, і наднацыянальныя органы, і іншыя цуды, смяротна небяспечныя для беларускага суверэнітэту.
Дзеля змушэння да «паглыбленай інтэграцыі» Крэмль рэзка прыкруціў кранік субсідый. І беларускай эканоміцы, што падсела на расейскую іголку, адразу зрабілася нядобра. З-за спрэчак аб цане на нафту НПЗ у Наваполацку і Мазыры апынуліся цяпер на галодным пайку. Ліхаманкавыя пошукі альтэрнатывы пакуль матэрыялізаваліся толькі ў адным танкеры нарвежскай нафты – гэта наваполацкаму «Нафтану» на некалькі дзён працы.
Пакуль гром не грымне …
А гэта ж не першы энергетычны канфлікт з Расеяй. І ў свой час Менск спрабаваў наладзіць альтэрнатыву – браць нафту ў Венесуэле, Азербайджане, Іране. Але як толькі з Масквой замірыліся, альтэрнатыве прыйшоў гамон. Хоць, ведаючы яе візантыйскі нораў (пра які Лукашэнка на днях заявіў адкрытым тэкстам), можна было чакаць новых сюрпрызаў такога роду. Але ж прасцей сядзець роўненька на пятай кропцы, цешачы сябе ілюзіяй, што а раптам ласка назаўжды.
Цяпер жа, калі смажаны певень дзеўбануў, афіцыйны лідэр патрабуе ад міністраў накарміць народ пяццю хлябамі і дзвюма рыбінамі. Небарака Румас у выніку можа стаць крайнім, галавой адказаць за наступствы шматгадовых гульняў у «братнюю інтэграцыю».
На цяперашняй пасадзе ён ужо і так сапсаваў сваю рэпутацыю рыначніка. Але перш за ўсё таму, што ўраду ўвесь час звязвае рукі прэзідэнт, для якога «рэформы» – слова лаянкавае. Тым часам як рэформы, пачніся яны, скажам, у сытыя нулявыя гады, калі Беларусь дэ-факта была нафтавым афшорам, на сёння маглі б зрабіць яе эканоміку куды менш залежнай ад расейскіх энергарэсурсаў.
«Дарожныя мапы» нікуды не дзеліся
Але і ў Сочы Лукашэнка паляцеў, мяркуючы па яго нядаўніх словах, з надзеяй, што расейскія дзеячы «адумаюцца і вернуцца да нармальных стасункаў». Такой ідыліі, вядома, не будзе, аднак нейкі хісткі кампраміс паміж двума правадырамі магчымы. Пуціну ж не з рукі губляць апошняга саюзніка, хай і слізкага, так што не выключаны сімвалічныя зніжкі на энергарэсурсы.
У любым выпадку расейская нафта пакуль выглядае самым танным варыянтам. І калі атрымаецца з грахом напалам вырашыць праблему яе паставак на гэты год ды яшчэ атрымаць больш-менш памяркоўную цану на газ, то баюся, як бы не махнуў рукой галоўны беларускі начальнік на ўсе альтэрнатывы. Лукашэнка – віртуоз манеўру, хітры тактык, майстар нешта выдрапваць, але даўгачасная стратэгія, звязаная з рызыкай для любоўна адбудаванай сістэмы, – не ягоны канёк.
А гэта значыць, што з вялікай верагоднасцю праз нейкі час і сам правадыр, і ў асноўным пакорлівая яму краіна апынуцца перад той жа маскоўскай амбразурай. Таму што дарожныя карты «паглыблення інтэграцыі» Крэмль трымае напагатове.
Чытайце іншыя тэксты аўтара:
- Пуцін паставіў Лукашэнку ў ігнор?
- «Выбары сябе» Лукашэнкі рыхтуе як спецаперацыю
- Ад любога пратэсту беларускі рэжым каўбасіць, яму патрэбныя не грамадзяне, а падданыя
Аляксандр Класкоўскі/АА, палітычны аглядальнік – для belsat.eu
Рэдакцыя можа не падзяляць меркавання аўтара.
