Гаспадары Расеі любяць уладу і робяць усё дзеля яе ўтрымання, выкарыстоўваючы два метады: рэпрэсіі і атупленне масаў. Рэпрэсіі накіраваныя супраць тых, хто не толькі супрацьстаіць іх кіраванню, але можа перашкодзіць і перашкаджае атупленню насельніцтва. У стагоддзе тэхналогій і інтэрнэту расейскія кіруючыя эліты абапіраюцца на патрыярхальныя спосабы прамывання мазгоў.
Адзін са сродкаў – расейская праваслаўная царква, якая замяніла сабой ідэалагічны апарат, які існаваў у савецкія часы. Цяпер жа адбылося адраджэнне дарэвалюцыйнай мадэлі прылады Расейскай дзяржавы, якую сфармуляваў граф Увараў ў ХIХ стагоддзі: праваслаўе – расейскі народ – самадзяржаўе.
Праз праваслаўе ўрад ажыццяўляе кантроль і кіраванне грамадствам. Больш за тое, царква становіцца дадатковым механізмам легітымізацыі існуючай улады. Па дадзеных сацапытанняў, у 2019 годзе праваслаўнай царкве давярае 66% расейцаў – і гэта нягледзячы на скандалы, звязаныя з дзейнасцю РПЦ.
Давер да царквы ў той ці іншай ступені перакладаецца на давер да ўлады. Бо сённяшняе праваслаўнае духавенства наўпрост «асвячае» тых, хто кіруе Расеяй.
Адпаведна само праваслаўе павінна быць дамінуючым нават не як вера, а перш за ўсё, як палітычная ідэя. Таму дынаміка развіцця і палітычнага перафарматавання праваслаўнай царквы ў Расеі цалкам заканамерная. Як сказаў Патрыярх Кірыл:
«Народ і розумам, і сэрцам зразумеў, што без Бога нічога не атрымліваецца».
Адбываецца хуткае замяшчэнне рацыянальнага разумення таго, што адбываецца ў краіне, палітычнымі міфамі:
Грамадства павінна верыць у сілу добрага цара, а не ў сілу розуму, таму нават ракеты ўзлятаюць толькі дзякуючы таму, што бацюшка акрапіў іх святой вадой.
На гэтым будуюцца і прыярытэты цяперашняй улады – умацоўваць пазіцыі РПЦ. Таму што тая умацоўвае пазіцыі расейскай аўтарытарнай улады. Так, у адпаведнасці з дадзенымі за 2015 год, за час існавання рэжыму Уладзіміра Пуціна ў Расеі адкрылі каля 20 тысяч праваслаўных храмаў. Нядаўна Патрыярх Кірыл пахваліўся тым, што РПЦ будуе 3 храмы за суткі. Гэта больш за 1000 цэркваў за год.
Разам з тым, за гэты ж час у Расеі зачынілі 24 тысячы школ, больш за 4 тысячы бальніц і паліклінік.
Агулам у Расеі сёння каля 40 тысяч святароў. Трэба адзначыць, што аправаслаўліванне адбываецца на фоне агульнага сацыяльна-эканамічнага заняпаду Расеі.
Сімвалам палітычнага панавання і зліцця Царквы з кіруючай элітай ў Расеі стане ўзвядзенне (ініцыятыва Міністэрства Абароны РФ) храма Уваскрасення Хрыстова вышынёй 95 метраў, Галоўнага Храма Узброеных сіл РФ.
РПЦ атрымала функцыі «духоўнай інквізіцыі» і стала сродкам дзяржаўнага ціску на грамадства і ідэалагічным падмуркам для рэпрэсій. Любое непрыманне праваслаўнай палітыкі ўспрымаецца як антыпатрыятычнае і антыдзяржаўнае, нават у афіцыйных СМІ крытыка праваслаўя называецца «праявай д’ябальшчыны». Такое сцвярджэнне гучала з дзяржаўных ТБ-каналаў у адносінах да тых, хто адважыўся пярэчыць будаўніцтву праваслаўнага храма ў Екацерынбургу.
У цэлым, намецілася тэндэнцыя ўзмацнення жорсткасці мер у адносінах да крытыкаў палітыкі кіраўніцтва праваслаўнай царквы. Іх улады абвінавачваюць у «абразе пачуццяў вернікаў» або «у закліках да варожасці або экстрэмізме», што вяртае расейскае грамадства нават не ў часы СССР, а ў эпоху сярэднявечча.
Улада і РПЦ з’ядналіся ў меркаванні адносна свабоды слова і пратэстаў. Свабода слова абмяжоўваецца інтарэсамі ўлады, якія з дапамогай праваслаўя абагаўляюцца. Думаю, што можна смела казаць пра ўкараненне асаблівай духоўна-палітычнай формулы, у адпаведнасці з якой павінен жыць «сапраўдны расеец»:
«Маліся, ахвяруй на храм, галасуй за Пуціна».
Інтэнсіўная православизация публічнага і палітычнай прасторы ў Расеі кажа пра тое, што ў краіне незаўважна адбылася артадаксальная рэвалюцыя. Паўсюднае ўкараненне цэркваў, аправаслаўліванне чыноўнікаў і сілавікоў, інтэрпрэтацыя гісторыі і палітыкі паводле царкоўнай тэорыі, падзел грамадства на прававерных і д’яблаў – гэта духоўная аснова жыццяздольнасці кіравання Пуціна.
Павел Усаў/АА, для belsat.eu
Меркаванне аўтараў можа не супадаць з пазіцыяй рэдакцыі.