У нашай краіне сям‘і трапіць у лік сацыяльна небяспечных не гэтак складана, як здавалася б на першы погляд. І трапляюць у спіс, прадугледжаны дэкрэтам № 18, не толькі сем‘і алкаголікаў ці наркаманаў. Дачку Наталлі Белай палічылі ў сацыяльна небяспечным стане таму што, аддаючы дзіця ў садок, Наталля была беспрацоўнай.
«Калі загадчыца даведалася, што я разведзеная, дачка жыве са мной, і афіцыйнага заробку ў мяне не было, яна прыняла для сябе рашэнне – як яна на судзе сказала – прыраўняць гэтую сям’ю да сацыяльна небяспечнай», – распавядае Наталля Белая, маці, пацярпелая ад дэкрэту № 18, Гомель.
Дэкрэт нумар 18 «Аб дадатковых захадах для дзяржаўнай абароны дзяцей у нядобранадзейных сем’ях» уступіў у сілу ў 2007 годзе. Дакумент меў скаардынаваць працу ўстановаў, што абараняюць інтарэсы дзіцяці – спрыяць выяўленню выпадкаў неўладкаванасці дзяцей.
«Найчасцей гэта сапраўды сацыяльна небяспечны стан. Калі дзіця трэба проста ратаваць. Нам даецца магчымасць, калі дзіця ў СОПе (социально опасном положении), даваць бясплатнае харчаванне раз на дзень. Вы разумееце, дзеці проста галодныя бываюць», – кажа Вольга Конанава, настаўніца пачатковых класаў, Магілёў.
Здавалася б, добрая справа, абарона інтарэсаў дзіцяці. Але праваабаронцы сцвярджаюць, што дэкрэт № 18 у аснове сваёй рэпрэсіўны.
«Дэкрэт № 18 дае магчымасць любым дзяржаўным службам любога ўзроўню прымяняць рэпрэсіўныя меры да няўгодных бацькоў, няўгодных дзяцей і іх семʼяў», – каментуе Наталля Шкадун, праваабаронца, Магілёў.
Адмова ад прышчэпак ці нерэгулярнае наведванне дзіцём паліклінікі, дзелавы стыль вопраткі замест школьнай формы ці актыўная грамадзянская пазіцыя бацькоў – пры жаданні амаль кожную сямʼю можна паставіць на ўлік як сацыяльна небяспечную і нават адабраць дзяцей.
«А знаходжанне нармальных семʼяў – вельмі вялікі адсотак семʼяў нармальных – для выканання планаў працы сацыяльна-педагагічных цэнтраў, адміністрацыі і, магчыма, яшчэ нейкіх ідэалагічных структураў», – дадае праваабаронца Наталля Шкадун, Магілёў.
Паводле статыстыкі, больш за палову адабраных дзяцей пазней вяртаюць назад у семʼі. Між тым ад сапраўднай небяспекі часам не бароніць праца шматлікіх камісіяў, цэнтраў і адміністрацыяў.
Ірыны Дарафейчук, belsat.eu
