Беларускія чыноўнікі рэдка могуць пахваліцца добрым веданнем беларускае мовы. І калі англійскай ад іх ніхто не вымагае, то веданне роднай – гэта закон. Настаўнік матэматыкі з Магілёва Міхась Булавацкі амаль 30 гадоў збірае сваё ліставанне з чыноўнікамі, у якім зацята абараняе статус беларускае мовы.
«Людзі ж пісалі глупствы нейкія, бывала… Бывалі і разумныя рэчы, але часцей глупствы. І думалі, што напісалі, і гэта знікне. А як казаў Воланд, рукапісы не гараць. Я гэта дастаў, і вось прад’яўляю», – кажа Міхась Булавацкі.
Лісты атрымалі форму кнігі з назваю «Беларус у Беларусі»
Гэта партрэт цэлай эпохі. Але чыноўнікі ды іншыя службоўцы не граюць у ёй станоўчае ролі.
«Даюць мне бланк не расейскай мове. Я кажу: дайце мне на беларускай мове. «У нас няма, у нас два государственных языка». Я кажу: дык а чаму вы карыстаецеся толькі адным з іх?», – абураецца Міхась.
У змаганні з ветракамі Міхась Булавацкі не адзіны
Сябра партыі БСДП «Грамада» каторы год дамагаецца змены расейскамоўных надпісаў у Магілёве.
«Я вельмі доўга змагаўся, каб на ўездзе ў Магілёў быў знак на беларускай мове «Магілёў», але нягледзячы на ўсе мае высілкі, да гэтага моманту так і напісана на расейскай мове «Могилев», – распавядае актывіст Ігар Барысаў.
Яшчэ адзін прыклад дае Валадар Цурпанаў
Магілёўскі актывіст скіраваў ажно 13 скаргаў на свайго былога працадаўцу за адказы па-расейску. Справа дайшла да суда, які… таксама адказаў Цурпанаву на расейскай мове.
«Я вымушаны быў дайсці да Вярхоўнага суда, каб прымусіць прабачыцца абласны суд і раённы суд за тое, што мне адказы даслалі на расейскай мове», – узгадвае спадар Цурпанаў.
Штогод да магілёўскіх праваабаронцаў звяртаюцца шмат хто з грамадзянаў, права якіх на беларускую мову парушаецца дзяржаваю.
«У дадзеным выпадку парушаецца закон аб мовах, артыкул 5-ты, у якім гаворыцца, што чыноўнікі абавязаныя даваць адказы на мове звароту. І артыкул 4-ты, у якім указана, што чыноўнік мусіць валодаць мовай, у абʼёме дастатковым, каб працаваць на ёй», – даводзіць праваабаронца Барыс Бухель.
Закон ёсць, але няма санкцыяў за парушэнне
Але такім умоўным пакараннем можа зрабіцца кніга Міхася Булавацкага, якая захавае для гісторыі прозвішчы антыгерояў.
Спіс бясконцы. Як і змаганне. Праблемы спадар Міхась меў і з выданнем кнігі. На пачатку за яе ўзялося беларускае выдавецтва, але пабаялася праблемаў і перадало ў Смаленск. У выніку кніга выйшла ў Львове накладам 200 асобнікаў.
Вольга Жарнасек, «Белсат»
